Beynin I i m I i -js

H ad i diyelim ki, ses taşıyan görünm ez radyo dalgalarını gerçekten
de aklınızda kurgulayabildiniz; bu varsayım ınızla kim i ikna ede­
ceksiniz? D algaların varlığını gösterecek tek n olojiye sahip değilsi­
niz am a herkes de haklı olarak ikna edilm eyi bekliyor.
B öylece bir radyo “m ad d ecisi” haline geliyor ve telleri doğru
şekilde düzen lem en in , bir şekilde klasik m üzik ve zekice k on u ş­
m alar ürettiği son u cu n a varıyorsunuz. B ulm acanın çok büyük bir
parçasının eksik old u ğu n u n farkında bile değilsiniz.
Beynin bir radyo gibi olduğu -y a n i oradan buradan gelen sin­
yalleri top layan birer alıcı old u ğu m u z ve bunun için de sinirsel
d evrelerim izin yerli yerinde olm ası g e r e k tiğ i- iddiasında değilim;
y alnızca bunun m ü m k ü n o la b ileceğ in i sö y lü y o ru m . Bilim , bugün­
kü durum uyla bu söylediklerim i geçersiz kılacak veriye sahip de­
ğildir. Tarihin bu nok tasın d a bildiklerim izin ne kadar az olduğunu
g ö z ön ü n e alarak, bu tür kavram ları, henüz ne kabul edip ne de
yad sıyab ild iğim iz fikirleri yerleştirdiğim iz büyük dosya dolabında
sak lam ak zoru n d ayız. Sıra dışı varsayım lar üzerinde deney tasar­
layan bilim insanlarının sayısı her zam an az olacak tır am a bu tür
fikirler, kanıtlar belirli bir yön e işaret ed en e kadar birer olasılık
olarak ön erilm eli ve buna uygun biçim de geliştirilm elidir.

---

M Ü K Ü M D A R L I K T A N S O N R A Y A Ş A M
Tutumluluk (O ccam 'm usturası olarak da bilinen ve “doğru
açıklamanın, olasılıkla en basit açıklama old u ğu ” biçiminde özet­
lenebilecek ilkede olduğu gibi), bilimiıısanları arasında sık geçen
bir kavram olsa da içerdiği bariz zarafetin tuzağına düşmememiz