Beynin I i m I i -js

» İ R R A K İ P L E R T A K I M I O L A R A K B E Y İ N
I T O ’ların ortalarında meslektaşım Read M ontague ile, insan­
ların basit kararlan nasıl verdiklerini daha iyi anlamak için bir
deney yaptık. D eneyde katılımcılardan ekranda gördükleri iki
karttan birini seçmelerini istedik. Kartlardan birinin üstünde “A ”,
diğerinde de “ B” harfi vardı. Katılımcıların, hangi kartın daha iyi
bir seçim olacağım bilmeleri mümkün değildi, bu nedenle önce ge­
lişigüzel seçimler yaptılar. Seçtikleri kart, onlara bir sentle bir dolar
arasında değişen bir ödül kazandırıyordu. Kartlar daha sonradan
veniden düzenlendi ve katılımcılardan yeniden seçmeleri istendi.
Avm kart, onlara bu sefer başka bir ödül kazandırıyordu. Orta­
da bir örüntii var gibiydi ama bunu ortaya çıkarmak çok güçtü.
Katılımcıların bilmediği, her turdaki ödülün, aslında önceki kırk
seçimlerini içeren bir formüle dayalı olduğuydu. Bu, beyinlerinin
anlayıp çözüm lem esini yapamayacağı kadar güç bir işti.
Deneyin asıl ilginç kısmı, katılımcılarla sonradan yaptığım g ö ­
rüşme oldu. Onlara, bu kumar oyununda ne yaptıklarını ve ne­
denlerini sordum . İşittiğim çeşitli süslemeli, abartılı yanıtlar beni
şaşırtmıştı: “Bilgisayar bir ileri bir geri gitmemden hoşlandı” ya da
“Bilgisayar beni cezalandırmaya çalışıyordu, ben de oyun planımı
değiştirdim .” Gerçekte ise, oyuncuların kendi stratejileriyle ilgili
tanımlamaları, yapmış oldukları ve aslında epeyce öngörülebilir
olduğu anlaşılan şeyle eşleşm iyordu
.41
Açıklamalar, tümüyle for­
müle dayalı olan bilgisayar edimleriyle de örtüşmemekteydi. Olan
biten, işi iyi çalışır durumdaki bir zombi sisteme havale edemeyen
bilinçli zihnin, çaresizce uygun bir öykü aramasıydı. Katılımcılar