Беркинов Б. Б. Институционал иқтисодиёт: Ўқув қўлланма. 3-нашр



Download 3,11 Mb.
Pdf ko'rish
bet156/160
Sana10.07.2022
Hajmi3,11 Mb.
#767529
1   ...   152   153   154   155   156   157   158   159   160
Bog'liq
Институционал иқтисодиёт Б.Беркинов 2018

Хусусий мулкчилик
– индивиднинг жамоавий хўжалик фаолиятидан 
ажралиб чиқишини ўзида намоён этади. 
Хуфиёна иқтисодиёт
– унда иқтисодий фаолият қонун доирасидан 
ташқарида амалга ошириладиган, яъни битимлар қонундан, хўжалик 
турмушининг ҳуқуқий меъёрлари ва расмана қоидаларидан фойдаланилмаган 
ҳолда амалга ошириладиган соҳа. Хуфиёна иқтисодиёт қуйидаги уч унсурдан 
таркиб топади:
Норасмий иқтисодиёт
 
– иқтисодий фаолиятнинг ошкора турлари, унда 
харажатларни пасайтириш мақсадида товар ва хизматларнинг қайд этилмаган 
тарзда ишлаб чиқарилиши ўрин тутади (таъкидлаш лозимки, давлатдан 
яшириладиган барча фаолият турлари ҳуқуқий меъёрлар билан тартибга 
солиниши мумкин эмас ва мулкчилик ҳуқуқларини ҳимоялашнинг муқобил 
механизмлари қўлланилишини талаб этади).
Сохта иқтисодиёт
– қўшиб ёзишлар, чайқовчилик битимлари, 
порахўрлик ва пулни олиш ҳамда бериш билан боғлиқ ҳар хил товламачилик 
ҳаракатлари иқтисодиёти.
Криминал иқтисодиёт
– қонуннинг (биринчи навбатда – Жиноий ва 
Фуқаролик кодексларининг) тўғридан-тўғри бузилиши ва мулкчиликнинг 
қонуний ҳуқуқларига тажовуз қилиш билан боғлиқ иқтисодий фаолият.
Хуфиёна иқтисодиёт
– биринчи навбатда иқтисодий ҳолат, чунки ушбу 
сектор иштирокчиларининг хатти-ҳаракатлари оқилоналик мотиви ва 
иқтисодий фойда билан изоҳланади. Бу ерда фаолият юритувчи иқтисодий 
субъектлар ўзига хос 
“homo economicus”
модели билан ёритилади. 
Хуфиёна иқтисодиёт
– у учун одатий хўжалик фаолиятини юритишда 
мавжуд қонунларга амал қилиш харажатлари (трансакция харажатлари) ўз 
мақсадларига эришишдан кўриладиган фойдадан юқори бўлган инсонлар учун 
паноҳ (Э. де Сото). 
Шартнома
– белгаланган институционал доираларда шахсларнинг онгли 
равишда ва эркин танлови натижаси ҳисобланган мулкчилик ҳуқуқлари билан 
алмашиш ва уларни ҳимоялаш тўғрисидаги келишув. 
Сотиш тўғрисидаги шартнома
– бир хил даражада хатарга бетараф 
бўлган шахслар ўртасидаги келажакда шартноманинг бажарилиши жараёнида 
амалга ошириладиган 
вазифалар доирасини белгилаб берувчи келишув. 
Ёллаш тўғрисидаги шартнома
– хатарга бетараф бўлган шахс ва хатарга 
қарши шахс ўртасидаги келажакда шартноманинг бажарилиши жараёнида 
амалга оширилиши
мумкин бўлган
вазифалар доирасини белгилаб берувчи 


235 
келишув. Бунда хатарга қарши шахс хатарга бетараф бўлган шахсга ўз 
ҳаракатлари устидан назорат қилиш ҳуқуқини топширади. 

Download 3,11 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   152   153   154   155   156   157   158   159   160




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish