Berdaq atíndaǵ

Qadaǵalaw ushın sorawlar

1. 
   Atlıq qanday sóz shaqabı?
   
2. 
   Atlıqtıń leksika-grammatikalıq bóliniwi?
   
3. 
   Atlıqtıń morfologiyalıq kategoriyaların túsindiriń?
   

Ádebiyatlar

1. 
   Da’wletov A., Da’wletov M., Qudaybergenov M. Ha’zirgi qaraqalpaq a’debiy tili. Morfologiya. No’kis, 2010.
   
2. 
   Ҳәзирги қарақалпақ әдебий тилиниң грамматикасы. Сөз жасалыў ҳәм морфология. Нөкис, 1994.
   
3. 
   Ҳожиев А. Ўзбек тилида сўз ясалиши. Тошкент «Ўқитувчи», 1989.
   

20-tema. Kelbetlik

Joba:

1. 
   Kelbetliktiń leksika-garammatikalıq túrleri.
   
2. 
   Sapalıq kelbetlik.
   
3. 
   Qatnaslıq kelbetlik.
   
4. 
   Kelbetliktiń dárejeleri.
   

Tayanısh sózler-kelbetlik, kelbetliktiń leksika-grammatikalıq túrleri, kelbetliktiń dárejeleri, kelbetliktiń mánileri.

Kelbetlik¹ – zattıń hár qıylı belgisin bildirip sóz ózgertiwshi affiksler menen ózgermeytuǵın sóz shaqabı. Kelbetliktiń basqa sóz shaqaplarınan ayırıp turatuǵın ózine tán belgisi onıń kúsheytiwshi formalarına iye ekenliginde. Mısalı, úp-úlken, kip-kishkene, jep-jeńil hám t.b.

Kelbetliktiń leksika-garammatikalıq túrleri. Kelbetlikler óziniń mánisi hám grammatikalıq ózgesheliklerine qaray tiykarǵı eki toparǵa bólinedı sapalıq hám qatnaslıq kelbetlik.
Sapalıq kelbetlik. Hesh qanday qosımtalardıń járdemisiz jeke leksikalıq mánisi arqalı zattıń ózine tán hár qıylı sapalıq belgilerin bildiredi. Onıń quramına kiretuǵın sózler túrli mánilerdi ańlatıp keledi. Mısalı, aq, qara, qońır, jasıl, juwan, top-tompaq, qızǵısh, oǵada awır hám t.b.
Qatnaslıq kelbetlik. Zattıń belgisin tikkeley ańlatpastan, onıń basqa zatqa bolǵan qatnası arqalı bildiriledı suwsız, shıdamsız, iyisshil, qonaqshıl hám t.b.