Bbk 3. (2) A 91 Atanyýazow S

peçen
we 
ek
diýen iki bölege bölüp, birinji 
bölegini
bijin-piçin-peçen
, ýagny, “maýmyn” sözüne syrykdyrýar, 
-ek
bolsa at ýasaýjy goşulmadyr. Şeýlelikde, bu alym peçeneg diýen
etnonimi totemden emele gelen at hasaplaýar. Alymyň bu pikiri 
goldanmaga mynasyp, çünki itbeçene diýen adyň birinji bölegi hut 
türkmenleriň eý görýän haýwany, ýagny itiň totem hasaplanmagy bilen
baglanyşyklydyr.
Her niçik bolsa-da, orus senenamalarynda öwran-öwran atlary
tutulýan torklar (türkler), uz (oguz), polowes ( gypjak), kuman (gypjak),
torkman (türkmen), çornyýe klobuki (garagalpak) ýaly türki taýpalar 
bilen bir hatarda, oguzlaryň peçeneg diýen gadymy taýpasy türkmen
ganyny orus, ukrain, belorus, majar, bolgar, polýak, ýugoslaw gany 
bilen gatyşdyran, gan-garyndaş eden taýpa hökmünde bellenmäge
mynasypdyr.
BIWETEN
Baýat taýpasynyň düzüminde
biweten
diýen tire bar. Daşhowuz 
we Horezm welaýatlarynda bolsa häli-häzire çenli
biweten
diýen ady 
göterýän etnik toparlara duş gelinýär.
Hywa hanlygyndaky daýhançylygyň taryhy barada iş ýazan özbek 
alymy M.Ýuldaşowyň pikirine görä,
biweten
diýen termin XIX asyrda
döreýär. Şol döwürde bu termin iki manyda ulanylypdyr: “ýersiz-
ýurtsuz”, “watansyz”, ýagny garyp-gasar ilat we “patyşalyk mülkleri, 
metjit-medreselere wahym edilip berlen ýerleri kärendesine alyp 
işleýän kärendeçiler”. Öz ýerleri bolmany üçin, bu garyp ilat nesilme-
nesil kärendeçilik etmäge mejbur bolupdyr. Olara biwetenler, ýagny 
“watansyzlar” diýipdirler. Hanlykdaky garyp iliň sosial ýagdaýyny
bildiren bu at soňra käýerlerde tire adyna öwrülip gidipdir.
BITIK
Hydyrili taýpasynyň düzüminde
bitik
diýen urug, Farap raýonynda 

---

76