Bbk 3. (2) A 91 Atanyýazow S

goň—gon
sözünden we gadymy köplügi bildirýän 
–ur (-r)
goşulmasyndan durýar. 
Goňşy, gonak
diýen ýaly türkmen sözlerinde 
saklanyp galan 
gon, goň
diýen türki söz has irki eýýamlarda “garyndaş”, 
“il-gün” ýaly manylary aňladypdyr. Meselem, Mahmyt Kaşgary 
gonat
sözüni “garyndaşlar topary”, 
gonym
sözüni “garyndaş”,
gonum
sözüni 
bolsa “urugdaş”, “tiredeş” manysynda ulanypdyr. Diýmek, 
goňur
sözi 
aslynda “garyndaşlar topary” diýmegi aňladypdyr. Onuň yzyndaky 
-ur 

---

119
diýen köplük goşulmasy asyl söz bilen bitişip, sepleşip gidenligi we 
gadymy manysynyň ýatdan çykarylanlygy üçin, 
goňur
diýen adyň yzyna 
–at
diýen başga bir köplük goşulmasy ikinji gezek goşulyp, 
goňrat
diýen 
etnik ady emele getiripdir. Goňratlar sözünde bolsa köplük goşulmasy üç 
gezek gaýtalanýar: 
-r, -at
we 
–lar.
GOŞMA, GOŞMAK
Çärjew raýonyndaky we Buhara welaýatynyň Alat hem-de Garaköl 
raýonyndaky garawullaryň düzüminde 
goşma
, ýemrelilerde hem 
goşmak
diýen tireler bolup, olaryň ady “goşulan”, “garylan” diýen 
manylary aňladýar. Etnograf G.P. Wasilýewanyň barlaglaryna esaslansak, 
Daşhowuz oblastynda we Horezmde ýaşaýan türkmenler gul-gyrnak 
bilen igleriň özara nikasyndan önen çagalara geçmiňde 
goşmak
ýa-da 
ýarym
diýip at beripdirler. Çärjew garawullarynyň aslynda Daşhowuz 
etrabyndan bolany üçin, olaryň goşma tiresiniň adyny hem şol etnik 
terminden hasaplamak hakykata laýykdyr.
GOŞA, GOŞTAMGALY. GOŞHADALY
Alili, teke, ärsary taýpalaryndaky 
goşa
, Nurata türkmenlerdäki 
(Samarkant welaýaty)