Bbk 3. (2) A 91 Atanyýazow S

çepbeje
diýen tireleriniň hem şol 
gadymy çepniler bilen bir kökden dörän bolmagy mümkindir.
ÇERIKLI, ÇERLI
Samarkant welaýatyndaky Nurata türkmenleriniň düzümindäki 
çerikli
we saryklaryň 
çerli
tireleri, biziň pikirimizçe, baryp VIII asyryň 
ýazuw ýadygärliklerinde agzalýan gadymy türki çerikli taýpasynyň 
galyndylarydyr. Şol wagtyň türki dillerinde “goşun”, “esger” manysynda 
çerik
sözi ulanylypdyr. Diýmek, bu etnonim “esgerler ili” diýen manyda 
ýüze çykypdyr.
ÇIG, ÇIGIL
Çig
we 
çigil
sözleriniň hersi bir gadymy türki taýpanyň ady bolup, 
olar VI—VIII asyryň Orhon-Ýeniseý ýazuw ýadygärliklerinde-de 
duş gelýär. Meselem, şu işlerde çig diýen gadymy halkyň Ýeniseýiň 
ýokary akymlarynda, Saýan daglarynda ýaşaýandygy görkezilýär. Biziň 
pikirimizçe, 
çigil
diýen etnonim hem aslynda 
çig
diýen etnik atdan we 
–il
diýen köplük goşulmasyndan ybaratdyr. 
Çig
diýen etnonim häzirki 
wagtda ata, ýomut we teke taýpalarynyň, 
çikje
tiresi ýomutlaryň 
düzüminde saklanypdyr. G.I. Karpowyň dogry belleýşi ýaly, alili, 
ýomut we teke taýpalaryndaky 
çil/ çiller
diýen tireleriň ady gadymy 
çigil etnoniminiň gysgalan görnüşidir. Garadaşlylaryň 
çildir
, Nurata 
türkmenleriniň 
çilikli
, hataplaryň 
çillikli
tireleriniň adyny hem 
çigil
sözüniň gysgalan görnüşinden (
çil
sözünden) emele gelen etnonimleriň 
hataryna goşmak mümkin.
Ýusuf Balasagunynyň “Kutadgu bilig” diýen eserinde we gadymy 
uýgur hatynda ýazylan budda rowaýatlarynda 
çigil
sözüne “garamaýak 
il” diýlip düşündiriş berilýändigine garamazdan, biz çig we çigil 
etnonimleriniň aslyny