Bazidioomikota filumi. Uredinales tartibi

Puccinia purpurea 
turining teliosporasi o’sishi: 
A 
- teliosporaning bir hujayrasi o’sib boshlaganida undagi diploid yadro 
yosh promiseliyga migrasiya qilishi, 
B 
- diploid yadroli promiseliy; 

---

V
-
D
: meyoz jarayoni va uning har bosqichidan keyin ko’ndalang septalar 
hosil bo’lishi. 
D 
- to’rt hujayrali promiseliy, 
Ye 
- sterigmalarga ega bo’lgan 
promiseliy va 
mitozdan keyin har birida ikkita yadro bo’lgan 
bazidiosporalar (Kulkarni, 1963, rasmi, Myuller, 
Lyoffler, 1995 dan olingan) 

---

Zang zamburug’larining jinsiy moslik sistemasi 
kam turlarda o’rganilgan. 
Mavjud bo’lgan ma’lumotlar ko’rsatishicha, ularning aksariyati geterotallik 
zamburug’lardir. Ularning jinsiy moslik sistemasi bitta lokusda joylashgan, (+) va 
(–) belgilari bilan belgilangan ikkita alleldan tashkil topishi faraz qilingan. Bu 
sistemaga ko’ra gaploid yadrolar ushbu ikkita alleldan faqat bittasiga ega bo’ladi. 
Dikariotik miseliyning har bir hujayrasidagi yadrolarning biri (+) va ikkinchisi (–) 
allelga ega. Teliosporada kariogamiya bo’lganida ikki allel bitta diploid yadroda 
joylashadi. Meyoz jarayonida ular yana ajraladi, natijada hosil bo’lgan to’rtta 
bazidiosporaning ikkitasida (+) va qolgan ikkitasida (–) allellar mavjud bo’ladi. 
Shunday ekan, bazidiospora o’sganida hosil bo’ladigan gaploid miseliy faqat bir 
jinsga mansub yadrolarga ega bo’ladi. Keyinroq bu miseliyda hosil bo’ladigan 
spermasiylar va reseptiv gifalar ham ayni o’sha jinsiy faktorga ega bo’ladi va shu 
sababdan ular bir- biriga jinsiy mos emas. Bu esa qarama qarshi jinslarga mansub 
bo’lgan miseliylar orasida o’zaro almashinuv bo’lishi lozim ekanligini bildiradi. 
Bunday almashinuv zang zamburug’larida odatda spermatizasiya vositasda amalga 
oshadi. Bunda bir jinsga mansub spermasiy ikkinchi jinsga mansub bo’lgan reseptiv 
gifaga yopishadi, ular orasidagi hujayra qobiqlari yemiriladi (eriydi), spermasmy 
yadrosi reseptiv gifaga, so’ngra spermogoniy asosiga o’tadi, u yerda hosil bo’lgan 
dikariotik hujayra vositasida esiylarda dikariotizasiya yuz beradi hamda dikariotik 
esiosporalar hosil bo’ladi. Kariogamiya jarayoni teliosporalar shakllanishigacha yuz 
bermaydi. 

---

15.6-rasm
.