|
Tabiat yordam sóraydi va faqat bizning kuchimizda falokatni tóxtatish.
Qaraqalpaq Mámleketlik Universiteti
Akademiyalıq liceydiń shet tilleri
baǵdarınıń 211-toparında 20__-jıl
___________ kúngi tárbiya saatınıń
№____BAYANATI
Qatnasıwshılar:
Topar basshısı: Z. Nizamatdinova
Topar oqıwshıları: _______________
Kún tártibinde:
1. «Sergeklikti men qalay sezinemen?»
2. Aǵımdaǵı máseleler.
Tıńlandı:
Kún tártibindegi birinshi másele boyınshа topar basshısı Z. Nizamatdinova oqıwshılardı barlap, _______________ kúngi tárbiya saatında «Sergeklikti men qalay sezinemen?» atlı bayanatın jasadı. “Sergeklik – dáwir talabı”, insan sezimleri menen baylanıslı sózler tiykarǵi másele sıpatında qaralıp, jámiyette bolıp atırǵan harqanday waqıyaǵa sergeklik baslı waziypa ekenligin ayttı. Onda topar basshısı kún tártibindegi máselege ayrıqshа qarap ótti. Házirgi kúnde ata-analar menen ustazlardıń perzentlerine sergekliginiń artqanlıǵI haqqında túsinik berip ótti. Topar oqıwshıları ózleriniń pikirleri menen shıǵıp sóyledi. Xalqımızda adamlar sergeklikke qanshelli dárejede itibarda ekenligi haqqında óz kóz qarasların bildirdi.
Qarar:
1. “Sergeklik – dáwir talabı”, insan sezimleri menen baylanıslı sózler tiykarǵi másele sıpatında qaralıp, jámiyette bolıp atırǵan harqanday waqıyaǵa sergeklik baslı waziypa ekenligi haqqındaǵı bayanat ulıwma maǵlıwmat ushin qabıl etilsin.
2. Liceydiń ishki tártip-intizami haqqında maǵlıwmatlarǵa ele de túsinikler berilsin.
3. Topar múyeshine náwbetshilikler shólkemlestirilsin.
Topar basshısı: Z. Nizamatdinova
Xatker: D. Maqsetbaeva
Hushyorlikni men qanday his qilaman?
Hushyorlik va hushyorlik axloqi sózdan ancha oldin mavjud bólgan hushyorlik ingliz tiliga kiritilgan. Órtasida kontseptual va psixologik óxshashliklar mavjud Tóq asr va órta asrlar aristokratik odat xususiy urush yoki vendetta va zamonaviy hushyorlik falsafasi. Hushyorlik deb bilgan huquqbuzarliklarni ijro etish, tergov qilish yoki jazolash harakati qonuniy vakolat. Bugun biz hayot sur'ati beqiyos darajada tezlashgan shunday zamonda yashayapmizki, insoniyat hozirga qadar bunday davrni boshidan kechirgan emas. Hozirgi zamonda mafkuraviy xatarlar toboro kuchayib bormoqda. Bunday xatarlarga qarshi doimo sergak, ogoh va xushyor bólishimiz zarur, aks holda jamiyatda ónglab bólmas, taraqqiyotdan bir necha ónlab yillar ortda qolishga sabab bóladigan mánaviy, siyosiy va iqtisodiy muammolar kelib chiqishi mumkin.
Málumki, musulmon kishining eng muhim xususiyatlaridan bir ham xushyorlik va ogohlik hisoblanadi. U qóni-qóshni, dóst-birodar hamda qarindoshlar holidan doimo xabardor bólib turadi. Befarqlik, loqaydlik, e'tiborsizlik musulmon kishiga yot tushunchadir. Zero, Payǵambarimiz Muhammad (s.a.v.) bunday marhamat qiladilar: “Musulmonlar bir jasad kabidir, agar uning bir ázosi kasal bólsa, qolganlarini isitma oladi”. Bu hadisda bir jamiyatda yashayotgan mómin-musulmonlar góyo bir tan-u bir jon ekani, shu jamiyatdagi muammo uning har bir ázosiga aloqador ekanligi aytilmoqda. Shuningdek, boshqa bir hadisi sharifda bunday deyiladi: “Musulmon kishi bir kun ham ózi tóq bóla turib, qóshnisini och holda qoldirmaydi”. Qóshnisini bir kun ham och tashlab qóymaydi, degani aslida musulmon kishi qóni-qóshni, mahalladoshlari holidan doimo xabardor bólib turadi degani emasmi?
Xushyorlik va ogohlikka zid tushuncha loqaydlik, beparvolikdir. Bu illat haqida Yurtboshimiz “Yuksak mánaviyat – yengilmas kuch” asarida donishmandlardan birining fikrini keltiradi: “Dushmanlardan qórqma – nari borsa, ular seni óldirishi mumkin. Dóstlardan qórqma – nari borsa, ular senga xiyonat qilishi mumkin. Befarq odamdan qórq – ular seni óldirmaydi ham, sotmaydi ham, faqat ularning jim va beparvo qarab turishi tufayli yer yuzida xiyonat va qotilliklar sodir bólaveradi”. Tóǵri, dushman qotilligi, dóst xiyonati – bu oǵir musibat, katta yóqotish, ammo beparvo va loqaydlikning zarari oldida hech narsa emas. Chunki loqaydlikning zarari kópchilikka, jamiyatga bóladi. Musulmon kishi birovning hayotiga, yon-atrofda sodir bólayotgan voqea-hodisalarga befarq va betaraf qarab, shunchaki kuzatuvchi bólib yashamaydi. Kimdir notóǵri, yomon ish qilayotganini yoki axloqsizlik qilib, behayo va beparda gaplarni aytayotganini yoki birovning boshqasiga zulm, adolatsizlik qilayotganini kórib yoki eshitib, indamay ketavermaydi. Balki uni qaytaradi, tóǵrilik bilan tushuntiradi, tushunmasa, tushuntirib qóyadiganlarga xabar beradi. Chunki u bu ishlarni ózi qilmasada, u yashayotgan jamiyatda qilinayotganligini va bu ishlar unga salbiy tásir etishini, gunohkor bólishini aniq biladi. Payǵambarimiz (s.a.v.) dedilar:“Alloh man qilgan narsalardan saqlanuvchi va uni tortinmay qilib yuruvchining misoli xuddi bir jamoaga óxshaydi. Ular kemani minishda qur'a tashlashadi. Bázilari hissasiga tepa qismi va bázilariga past qismi tushadi. Past qismidagilar suv olish uchun tepadagilar oldidan ótadilar. (Bundan ozorlanib) «Agar biz suvdan óz nasibamizni olish uchun pastdan teshib olsak, tepamizdagilarga ozor bermas edik», deyishardi. Agar tepadagilar pastdagilar xohlagan narsani shundayicha qóyib qóysalar, barchalari halok bólishadi. Agar ularni bu fikrlaridan tóxtatishsa, ózlari ham, qolganlari ham najot topishadi”.
Xulosa qilib shuni aytish mumkinki, xushyor va ogoh bólib yashash hamda loqayd bólmasdan yashash bizning fuqarolik burchimiz bólishi bilan birga, musulmon sifatidagi diniy mas'uliyatimiz, har birimizning yelkamizdagi vazifamizdir. Shuning uchun doimo yon-atrofda sodir bólayotgan voqea-hodisalarga xushyorlik va ogohlik kózi bilan boqib, jamiyat oldidagi omonatimizni ado etib borishimiz lozim. Alloh taolo hammamizga shunday xayrli ishlarda madadkor bólsin.
Qaraqalpaq Mámleketlik Universiteti
Akademiyalıq liceydiń shet tilleri
baǵdarınıń 211-toparında 20__-jıl
___________ kúngi tárbiya saatınıń
№____BAYANATI
Do'stlaringiz bilan baham: |
