Baxtiyor mengliyev

muttaham
  qozining 
tumshug‘iga
  tushirgisi,  yo 
iflos  basharasiga
 
tupurgisi keldi
. (M.Ism.)  
Ijobiy  bo‘yoqdor  leksema  nutqda  salbiy  bo‘yoqdor  leksema 
o‘rnida  voqelanishi  mumkin.  1. 
Jamolingizni
  (“
basharangizni” 
ma’nosida) 
boshqa  ko‘rmay
!  2. 
Rosa 
xursand  qildingiz 
(“
xafa 
qildingiz” 
ma’nosida).  
Leksemaning  ijobiy  va  salbiy  bo‘yog‘ini  ijobiy  va  salbiy 
ma’nodan  farqlash  kerak.  Masalan, 
yaxshi
  leksemasi  ijobiy  ma’noga 
ega,  ammo  uning  ifoda  semasi  bo‘yoqdorlikni  ko‘rsatmaydi,  ya’ni  u 
bo‘yoqsizdir. 
xunuk
 salbiy ma’noga ega bo‘yoqsiz leksema.  
 
Glossariy 
o‘z qatlam
 – tilga boshqa tillardan o‘zlashmagan qatlam 
qo‘llanishi chegaralangan leksika
 – qo‘llanishi hudud, davr yoki 
soha bilan cheklangan leksika  
arxaik  leksika
  –  o‘rnini  boshqa  leksemalarga  bo‘shatib  bergan 
leksika 
tarixiy  leksika
  –  ifodalanmishi  bilan  birga  iste’moldan  chiqqan 
leksemalar  
bo‘yoqdor leksika
 – ifoda semasi ustuvor leksika 
bo‘yoqsiz leksika
 – ifoda semasi ustuvor bo‘lmagan leksika