Baxriddinova n. M. Zaripova m. D

«Ekologik muxit»
-«Muxit» tushunchasi turli ma`nolarni anglatadi. Masalan, fizik muxit, 
jugrofiy muxit, falsafiy muxit, ijtimoiy muxit va boshkalar. 
Aslida muxit 2 xil bulishi mumkin. 
1.Tabiiy muxit. Uni abiotik va biotik omillar: suv, Kuyosh, shamol, xavo, er, usimliklar 
birgalikda tabiiy xolda vujudga keltiradi. 
2.Sun`iy muxit. U inson tomonidan yaratiladi, ya`ni bunda insonning mexnat maxsuli 
yotadi. 
Tabiiy va sun`iy muxitlar uzaro chambarchas boglik bulib, mana shu bogliklikni 
«ekologik muxit» tushunchasi ifodalaydi. 
«Ekologik muxit» tabiiy va sun`iy atrof-muxit bulib, unda tirik organizmlar ob`ektiv va 
sub`ektiv ta`sirlar sifatida katnashib, ta`sir turlari esa tevarak-atrofni saklab kolish yoki unga 
xavf solish sharoitini keltirib chikaradi. 
«Ekologik omil»-
Tirik organizmlarga ta`sir etuvchi muxit unsurlari (xarorat, bosim, namlik, 
radiatsiya va b.) ekologik omil deb ataladi. ekologik omil tirik organizmlarga tugridan-tugri 
ta`sir etuvchi muxitning ayrim bir tarkibiy kismidir. Tabiatda omillar tirik organizmlarga 
aloxida yoki birgalikda ta`sir etishi mumkin. Masalan, ma`lum joyning dengiz satxidan 
absolyut balandligi yoki suv xavzasining chukurligi tirik organizmlarga tugridan-tugri ta`sir 
etmay, boshka omillarning ta`sir etish xususiyatlarini (masalan, bosim, namlik, radiatsiya) 
uzgartirib yuborishi mumkin. 
Tirik organizmlarni individual rivojlanish jarayonining bir fazasi davrida tugridan-tugri 
ta`sir kiladigan muxit elementlariga ekologik omillar deyiladi.
Tabiiy muhitda uchraydigan barcha omillarni guruhi-
Ekologik omillar 3 guruhga 
bo`linadi: 
1.
Abiotik omillar. 
2.
Biotik omillar. 
3.
Antropogen omillar. 
Abiotik omillar -
Abiotik omillar-jonsiz (anorganik) muhitning tirik organizmga ta`sir 
shakllarini ifodalaydi. Ushbu omillarga kimyoviy (atmosfera, suv, tuproq, loyqa) fizik yoki 
iqlim (harorat, bosim, yorug’lik, namlik, yong’in, shamol) omillar misol bo`la oladi.