Baxriddinova n. M. Zaripova m. D

 
3 - TAJRIBA MASHG’ULOTI 
Oqova suvlarni adsorbsiya usulida tozalash 
Ishning maqsadi:
Suvlarni adsorbsion tozalash usuli bilan tanishish va suvdagi organik 
moddalar miqdorini aniqlash. 
 
Nazariyma`lumotlar 
O`zigayutiboluvchimoddalarga, adsorbent (sorbent) deyiladi.
60 
80 
100 
40 
20 
0 
0,2 
0,4 
0,6 
0,8 
1,0 
U
0
,мм/с 
Р
i
,% 

---

122 
Adsorbsiya-suvdagi qo`shilmalarni qattiq jismlar (adsorbentlar) sirtiga yoki g’ovak 
hajmlarida yutib olish jarayonidir. Sanoatda adsorbentlar sifatida ko`mir va torf zarrachalardan, 
qum zarrachalaridan, minerallardan tabiiy va sintetik seolitlardan, polimer plyonkalari va 
kukunlaridan, sintetik sorbentlardan va boshqa moddalardan keng qo`llaniladi. 
Adsorbentlar bir qator standart ko`rsatkichlar bilan baholanadi: yeyilishga va siqilishga 
mustahkamligi, umumiy g’ovakligi, yutish (sorbsion) sig’imi va qayta ishlanuvchanligi (ya`ni, 
dastlabki xossalarini qayta tiklash imkoniyatlari) bilan baholanadi. 
Materialning asosiy sorbsion xossalari va moddalarning unga adsorbsiyalanish xarekteri 
to`g’risida adsorbsiya izotermalari ma`lumot berishi mumkin, ya`ni adsorbsiyalangan modda 
miqdori A [mg/g, mol’/g] ning sistemadagi konsentrasiyasi C [mg/l, mol’/l] ga bog’liqlik 
grafigi beradi (1-rasm). 
1-rasm. Organik moddalarning faollashtirilgan ko`mirga adsorbsiyalanish 
izotermasi. 
Ushbu izoterma Freyndlix empirik tenglamasi orqali tavsiflanadi: 
n
P
C
K
A


bu yerda
A
- adsorbsiyalangan modda massasining adsorbent massasiga nisbati, mg/g, mmol/g 
C
p
-muvozanat kontsentrasiya, mg/l, mmol/l