Banklarda buxgalteriya fanidan

6. Qo‘shilgan qiymat solig‘i hisobi.
Ushbu soliq turi 15 foizdan iborat⁵². Tijorat banklari “Boshqa daromadlar” hisobvaraqlarida aks ettirilgan daromadlar hisobidan, xususan “Paynet” xizmati bo‘yicha olingan daromadlar, asosiy vositalarni sotishdan olingan daromadlar va qonunchilikda belgilangan boshqa daromadlardan to‘laydi. Qo‘shilgan qiymat solig‘i to‘lanadigan operatsiyalar bo‘yicha har oyning yakuni bo‘yicha to‘lov miqdori aniqlanib, keyin to‘lov amalga oshiriladi.
Masalan, bank asosiy vositasini (yuk mashinasi) mijozga 120 kunga ijaraga berish hisobidan 500 ming so‘m daromad oldi. Olingan daromaddan quyidagi tartibda QQS hisoblanganda,
a). Mijoz yuk mashinasidan foydalangani uchun ijara to‘lovi bankka o‘tkazilganda,
Debet 20208-“Mijozning muddatli depozit hisobvarag‘i”- 500 ming so‘m, Kredit 29802 –“Tovar-moddiy qimatliklar va ko‘rsatiladigan xizmatlar uchun to‘lovlar” -500 ming so‘m.
b). QQS summasi (62500 = 500000 / 120 x 15) hisoblandi:
Debet 29802–“Tovar-moddiy qimatliklar va ko‘rsatiladigan xizmatlar uchun to‘lovlar” - 62500so‘m, Kredit 22504 –“Hisoblangan boshqa soliqlar” - 62500so‘m.
v). Hisoblangan summa byudjet hisobiga o‘tkazilganda,
Debet 22504 –“Hisoblangan boshqa soliqlar”- 62500so‘m, Kredit 23402 –“Respublika byudjetining mablag‘lari” - 62500so‘m.
g).Mijoz yuk mashinasidan foydalangani uchun ijara to‘lovidan QQS summasi (62500= 500000 / 120 x 15) chiqarib tashlangandan so‘ng, bank qolgan summa bank daromadiga olinganda,
Debet 29802–“Tovar-moddiy qimatliklar va ko‘rsatiladigan xizmatlar uchun to‘lovlar” - 437500 so‘m, Kredit 45901 –“Bank asosiy vositalarining ijarasidan olingan daromadlar” - 437500so‘m.
Bank asosiy vositalarni ijaraga bergan to‘lov hisobidan olgan daromadidan QQSni to‘lagani kabi asosiy vositalar yoki kam baholi va tez eskiruvchi buyumlarni sotishdan olingan daromadlar hisobidan ham yuqorida keltirilgan tartibda QQS hisoblaydi va tegishli buxgalteriya yozuvlari asosida to‘lovlar amalga oshiriladi.
Hisobot oyi yopilgach, jami qo‘shilgan qiymat solig‘i to‘lashga asos bo‘luvchi daromadlar summasini qo‘shib, 15% QQS to‘lovini amalga oshiramiz. Davlat soliq inspeksiyasiga to‘langan QQS bo‘yicha hisobot topshiriladi.