Banklarda buxgalteriya fanidan

Tan olishning 4 mezoni - aniqlash, baholash, o‘z vaqtlilik va ishonchlilik - moliyaviy hisobotlarda tan olish uchun hamma modalarga nisbatan qo‘laniladi.
Iqtisodiy adabiyotlarda banklar daromadini vaqtiga muvofiq tan olishda quyidagi usullardan foydalanish qo‘llaniladi: daromadlarni tan olishning kassa usuli, shartnoma yoki aktivdan foydalanish davri davomida tan olish usuli.
Tijorat banklari tomonidan ko‘rsatiladigan xizmat turlari ichida shundaylari mavjudki, ulardan olingan daromad xizmatlar bajarilganida tan olinadi. SHuning uchun ham daromadni tan olishning ushbu usuli kassa usuli deb ataladi.
SHartnoma yoki aktivdan foydalanish davri davomida daromadni tan olish usuli bank o‘z aktivlaridan boshqa jismoniy va yuridik shaxslarga foydalanish uchun shartnoma asosida berilganda qo‘llaniladi. Banklarning daromadlari ularning xarajatlarini qoplaydigan asosiy manba hisoblanadi.
Bank daromadlari asosan ikki manbadan tashkil topadi: foizli va foizsiz daromadlardan, shuningdek, bank xarajatlari ham uch manbadan; foizli va foizsiz hamda operatsiyaon xarajatlardan, ularning tarkibi yuqoridagi paragrafda keltirilgan.
Kelgusi iqtisodiy nafning ehtimolligi. Tan olish mezonlarida ehtimollik tushunchasi ishlatiladi, va u modda bilan bog‘liq kelgusi iqtisodiy nafni tadbirkorlik sub’ektiga kelib tushishi yoki chiqib ketishining noaniqligi darajasini ifodalaydi. Bu tushuncha tadbirkorlik sub’ekti faoliyat yurgizayotgan muhitni tavsiflaydigan noaniqlikka mos keladi. Kelgusi iqtisodiy naf oqimi bilan bog‘liq bo‘lgan noaniqlik darajasi moliyaviy hisobotlar tayyorlanayotganda mavjud bo‘lgan dalillar asosida baholanadi.
Masalan, tadbirkorlik sub’ektiga tegishli bo‘lgan debitorlik qarzining to‘lanishi ehtimoli mavjud bo‘lsa, teskari dalillar yo‘qligida, debitorlik qarzini aktiv sifatida tan olishga asos bo‘ladi. Ammo, debitorlik qarzlarining katta guruhida ma’lum darajada to‘lamaslik hollari, odatda, ehtimoli bor deb hisoblanadi; shuning uchun iqtisodiy nafning kutilayotgan kamayishini ifodalaydigan xarajat tan olinadi.