Банк ва банк тизимининг ривожланиш босқичлари

Марказий банкнинг асосий вазифалари, функциялари ва операциялари.
Миллий валютанинг барқарорлигини таъминлаш учун Ўзбекистон Республикаси Марказий банки қатор муҳим вазифаларни ҳал этади. Улардан энг асосий вазифалар сифатида қуйидагиларни келтириш мумкин:

• 
  монетар сиёсатни ва валютани бошқариш сиёсатини шакллантириш, қабул қилиш ҳамда амалга ошириш;
  
• 
  Ўзбекистон Республикасида ҳисоб - китобларнинг самарали тизимини яратиш;
  
• 
  банклар фаолиятини тартибга солиш ва банкларни назорат қилиш;
  
• 
  Ўзбекистон Республикасининг расмий олтин - валюта заҳирасини сақлаш ва уни бошқариш;
  
• 
  Молия вазирлиги билан биргаликда давлат бюджетининг касса ижросини уюштириш.
  

Мазкур вазифаларни бажариш учун Ўзбекистон Республикаси Марказий банки қуйидаги юмушларни адо этиши зарур.
Иқтисодиётни пул - кредит воситасида бошқариш, Ўзбекистон Республикаси Марказий банки пул - кредит сиёсатини амалга оширувчи сифатида унинг асосий йўналашларини ишлаб чиқариш ва "Ўзбекистон Республикаси Марказий банки тўғрисида"ги Қонуннинг 23 - моддасига мувофиқ кейинги молия йили бошланишига узоғи билан 30 кун қолганда бу ҳақда Олий Мажлисга ахборот беради. Марказий банк пул таклифи ҳажмини ўзгартириб, ишлаб - чиқаришнинг умумий ҳажмига, бандлик даражасига ва корхоналар фаолиятининг ўсиш суръатларига таъсир кўрсатади. Иқтисодиётдаги танглик даврида пул таклифи ҳажмининг оширилиши истеъмол ва сармояга бўлган талабнинг ўсишига, бинобарин, бандлик, ишлаб чиқариш ҳажми ортишига ёрдам беради. Пул юқори суръатларда қадрсизланаётган шароитда Марказий банк уларни секинлаштириш зарурлигидан келиб чиқиб муомаладаги пул миқдорини чеклаш сиёсатини ўтказади, натижада иқтисодиётда унга бўлган талаб камаяди, пул бозорларидаги фоиз ставкалари ўзгаради, пулнинг қадрсизланиши камаяди.
Ўзбекистон Республикаси Марказий банки монетар сиёсатининг асосий йўналишлари, пул массаси ўзгаришининг аниқ мақсадли мўлжаллари ва пул муомаласини тартибга солиш воситалари қонуннинг 4 - қисмида ёритилган бўлиб, унда Марказий банкнинг пул - кредит операциялари белгилаб берилган. Схема тариқасида пул - кредит сиёсатининг стратегик мақсадларини қуйидагича ифодалаш мумкин.