Bank ishi va audit

5. Tayyor mahsulotning harakatini – jo’natish va sotish jarayonini 
hujjatlashtirish nimadan iborat?

Mahsulotni sotish xaridor korxonalar bilan tuzilgan shartnoma va 

jo‘natish grafigiga muvofiq amalga oshiriladi. Bu shartnomalarda jo‘natiladigan 
mahsulot muddati, miqdori, qiymati va hisob-kitob shartlari keltiriladi. Sotilgan 
tayyor mahsulotlarni xaridor va buyurtmachilarga jo‘natishda xaridor tashkilotning 
ishonchnomasiga asosan belgilangan tartibda schyot-faktura bilan 

---

rasmiylashtiriladi. Mahsulotning ombordan ketishini rasmiylashtiruvchi hujjat
asosida haridorlarga jo‘natilayotgan tayyor mahsulotga schyot, to‘lov talabnomasi 
yoziladi va tovar oluvchi korxonaga xizmat qiluvchining bankiga topshiriladi.
 
Mahsulotning sotilishi korxona mablag‘lari aylanishining yakunlovchi 
jarayonidir. Bu jarayon korxona tomonidan ishlab chiqarilgan mahsulotning xalq 
xo’jaligi iste’molida o‘z o‘rnini topganligini anglatadi. Xozirgi paytda korxona 
ishini baholashda mahsulotning sotilishi asosiy ko‘rsatkichlardan biri bo‘lib 
hisoblanadi. 
6. Tayyor mahsulotlarni qabul qilishda omborxona hisobini yuritish tartibini 
yoriting? 
Korxonalarda tayyor mahsulot hisobi vazifalarini aniq tashkil qilish maqsadida 
ular omborda va buxgalteriyada hisobga olib boriladi.
Pirovard, iste’molga yaroqli bo‘lgan mahsulot texnik nazorat bo‘limi 
tomonidan tekshirilib, tovarga shtrix kodlar yopishtirilgandan so‘ng omborga 
topshiriladi. Tayyor mahsulotni omborga qabul qilishda topshirish yuk xati yoki 
mahsulot topshirish qaydnomasida rasmiylashtiriladi. Bu hujjatlarda topshiruvchi 
sex, topshirilish muddati, mahsulotning nomenklatura raqami, uning soni, reja 
tannarxi va tegishli moddiy javobgar shaxslarning imzosi ko‘rsatiladi. Qabul 
hujjatlari asosida buxgalteriya mahsulot topshirish qaydnomasini yuritadi. 
Bajarilgan ish yoki xizmatlar qabul qilish-topshirish dalolatnomasi bilan 
rasmiylashtiriladi. Omborlarda mahsulot harakatining miqdor ko‘rsatkichlaridagi 
hisobi varaqalarida yuritiladi. Varaqaga har bir kirim va chiqim hujjatlari asosida 
mahsulot harakati bilan bog‘liq operatsiyalar yozib boriladi. 
Tayyor mahsulotning ombordagi hisobi operativ buxgalteriya usulida tashkil 
qilinadi, ya’ni har bir buyum nomenklatura raqamiga ombor materiallari hisobi 
kartochkasi ochiladi (№ M-17-shakl). Yoki M-17-shakl - Materiallarning ombor 
hisobi daftari yuitiladi. 
 
RASULBERDIYEV ELDOR
 

---