Bank ishi va audit

2. Tayyor mahsulotlarni sotish, bajarilgan ishlarni topshirish va xizmat 
ko’rsatish jarayonini tushuntiring? 
Sotish jarayoni deganda, ishlab chiqarish jarayonida yaratilgan tayyor 
mahsulotlarni, bajarilgan ishlarni, ko'rsatilgan xizmatlarni xaridorlarga sotish 
tushuniladi. Ushbu jarayonda tayyor mahsulot, ish, xizmat pulga aylanadi, sotuvchi 
vа sotib oluvchi o'rtasida o'zaro hisob-kitоbIаг bo'yicha qarzlar vujudga keladi. 
Sotish jarayonida korxonaning yalpi tushumi, sotish tannarxi, sotishdan olingan 
foyda yoki zarar, sotish jarayonining xarajatlari, unga doir soliqlar vа boshqa 
ko'rsatkicblar hisobga olinadi. 
Mahsulotni sotish xaridor korxonalar bilan tuzilgan shartnoma va 
jo‘natish grafigiga muvofiq amalga oshiriladi. Bu shartnomalarda jo‘natiladigan 
mahsulot muddati, miqdori, qiymati va hisob-kitob shartlari keltiriladi. Sotilgan 
tayyor mahsulotlarni xaridor va buyurtmachilarga jo‘natishda xaridor tashkilotning 
ishonchnomasiga asosan belgilangan tartibda schyot-faktura bilan 
rasmiylashtiriladi. Mahsulotning ombordan ketishini rasmiylashtiruvchi hujjat
asosida haridorlarga jo‘natilayotgan tayyor mahsulotga schyot, to‘lov talabnomasi 

---

yoziladi va tovar oluvchi korxonaga xizmat qiluvchining bankiga topshiriladi.
Belgilangan muddatda mahsulot sotish rejasining bajarilmaganligi uchun 
jarima to‘lash chorasi ko‘llaniladi. Jarima miqdori mahsulot sotish shartlariga 
qarab aniqlanadi.
3. Ushbu soxada hisobga olish tartiblari va uning vazifalarini yoriting? 
Tayyor mahsulotni hisobga olish shu mahsulotning ishlab chiqarishdan olinishi, 
uning harakati, sotilishi va haridorlar bilan olib boriladigan hisob-kitoblarni aks 
ettiradi. 
Tayyor mahsulotlarni hisobga olishni ixchamlashtirish maqsadida quyidagi tartibda 
ular turkumlab olingan.: 
•
Ombordagi tayyor mahsulot; 
•
Ko‘rgazmadagi tayyor mahsulot; 
•
Kosissiyadagi tayyor mahsulot 
•
Ishlab chiqarishdagi tayyor mahsulot; 
•
Yo‘ldagi tayyor mahsulotlar.