"bank ishi" kafedrasi

1.
 
Banklarning 30 kungacha bo’lgan joriy majburiyatlarining likvid aktivlar bilan 
100% qoplanishini nazarda tutuvchi talab; 

---

207 
2.
 
Uzoq muddatli likvidlik me’yori. Unga muvofiq, banklarning bir yilgacha bo’lgan 
aktivlari barqaror passivlar bilan 100% gacha ta’minlangan bo’lishi shart. 
Nazariy qarashlar va aktiv - passivlarning optimal balanslashtirilgan strukturasi 
asosida quyidagilar yotadi: 
Birinchidan, tijorat banki aktiv va passivlari strukturasini optimallashtirishdan 
maqsad bank daromadini oshirish va xarajatlarini kamaytirish hisoblanadi, ya'ni: 
max
Z
P
D
А
SFD
j
j
j
SR
i
i
i
SR







(1)
Bunda: SFD - sof soizli daromad;
SR
А
va 
SR
P
- i-guruh aktivlarning o'rtacha qiymati;
i
D
va j-guruh aktivlarning o'rtacha qiymati; - i-guruh aktivlardan olinadigan daromad 
darajasi; 
j
Z
- j-guruh passivlarga to'lanadigan xarajatlar. 
Ikkinchidan, tijorat banklari faoliyati risklarni kamaytirish uchun ishlab chiqilgan 
normativlar asosida tartibga solib boriladi. quyidagi jadvalda Rossiya Markaziy banki 
tomonidan o'rnatilgan normativlar keltirilgan. 
2- jadvalda keltirilgan me'yorlar mavjud chegaralarda bo'lib, ularni bajarish har bir bank 
uchun majburiydir. Rossiya banki har oyda tijorat banklari tomonidan taqdim etilgan 
hisobotlar asosida ularning holati bo'yicha nazorat o'rnatadi. Mana shu iqtisodiy 
me'yorlarga rioya qilinmasa, Rossiya banki ogohlantiruvchi yoki cheklov choralarni 
(jarima, ayrim operatsiyalar bo'yicha cheklovlar yoki taqiq o'rnatish, filiallar ochishni 
taqiqlash va boshqalar) qo'llashi mumkin. 
Mazkur ko'rsatkichlarga amal qilishni nazorat qilish uchun Rossiya banki 
tomonidan yana bir qancha vositalar nazarda tutilgan. Ushbu vositalarga: me'yorlarni 
aniqlash, banklarni Rossiya bankida majburiy zahiraga qatnashish tartibi va qayta 
moliyalash tizimi kiradi. Markaziy bank bu vositalar orqali tijorat banklari likvidligiga 
bilvosita ta'sir etadi. 
1-jadval