Bank foydasi va uning hisobini yuritish

Bankning foydasi 
= 
barcha 
daromadlar 
– 
barcha 
xarajatlar 

---

unga tijorat bankining ta’sischilari va mijozlari tomonidan bo’lgan ishonchi, va 
bankning barqarorligiga behihoyat bog’liq. Tijorat banklari faoliyatida foydaning 
tashkil etilishi, uning olish manbalarining barqarorligi va o’tgan yillarga nisbatan 
o’sib borish tendensiyasiga ega ekanligi bank uchun muhim ahamiyatga ega 
hisoblanadi. 
Bozor iqtisodiyoti sharoitida foyda ko‘rsatkichining moliyaviy 
adabiyotlarda va kundalik amaliyotda mustahkam o‘rin egallamoqda. Bunday 
sharoitning vujudga kelganligi, bizning fikrimizcha, foydaning roli va 
funksiyalari yanada kuchayganligini ko‘rsatadi. Xuddi shuning uchun ham, 
bizning nazarimizda, shu kecha-kunduzning eng muhim vazifalaridan biri 
foyda hajmiga ta’sir ko‘rsatuvchi barcha omillarni bilish, uni shakllantirish 
jarayonini oqilona boshqarishni bilish yoki uddasidan chiqishdan iboratdir. 
Agar bular tijorat banklari faoliyatida o‘ziga xos xususiyatlarga ega ekanligi 
inobatga olinadigan bo‘lsa, uning alohida ahamiyatga ega ekanligi yanada 
yaqqolroq ko‘zga tashlanadi. 
Tijorat banklari foydasini shakllantirish manbalari 
 
Tijorat banklari foydaning shakllanishida ular oladigan daromadlari va 
bunga erishish uchun qilgan xarajatlari tarkibi va miqdori asosiy rol o’ynaydi. 
Tijorat banklari foydasi ular olgan daromadlaridan amalga oshirilgan xarajatlari 
orasidagi ijobiy farqni bildiradi. Ya’ni, bank foydaga erishish uchun uning barcha 
daromadlari qilgan xarajatlaridan ko’p bo’lishi talab etiladi. Quyidasgi 1- rasm 
yordamida tijorat banklarining foydasini shakllanish manbalarini ko’rishimiz 
mumkin. 
Yuqoridagi 1-rasmda tijorat banklarining foydasi yoki zarari shakllani- 
shini ko’rib o’tishimiz mumkin. Bunda birinchi bo’lib bankning daromadlari 
manbalarini va daromad olish uchun qilinadigan bank xarajatlari tarkibini ko’rib 
chiqamiz. Yakunda, tijorat bankining olgan barcha daromadlaridan xarajatlari 
miqdorini chegirib tashlasak bank foydasi shakllanadi. 

---