Baktria press Тошкент 2013 Ўзбекистон Республикаси Меҳнат ва аҳолини ижтимоий муҳофаза қилиш вазирлиги Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг Тараққиёт Дастури

36. Мен иккинчи гуруҳ ногирониман. ТМЭКнинг хулосасига кўра, мен меҳнатга 
лаёқатли ҳисобланаман. Ҳозирда ҳеч қаерда ишламайман. Агар маҳаллий 
меҳнат органи менга мақбул келадиган иш топиб бера олмаса, мен ишсиз деб 
эътироф этиламанми?
Меҳнат кодексининг 60-моддасига кўра, ўн олти ёшдан бошлаб то пенсия 
билан таъминланиш ҳуқуқини олишгача бўлган ёшдаги, ишга ва иш ҳақига 
(меҳнат даромадига) эга бўлмаган, иш қидирувчи шахс сифатида маҳаллий 
меҳнат органида рўйхатга олинган, меҳнат қилишга, касбга тайёрлаш ёки қайта 
тайёрлашдан ўтишга, малакасини оширишга тайёр меҳнатга қобилиятли шахс 
ишсиз деб эътироф этилади.
Сиз иккинчи гуруҳ ногиронлиги бўйича пенсия олишингиз сабабли ишсиз деб 
ҳисобланмайсиз.
37. Мен ишлаётган лавозимда ишлаган ходим ноқонуний равишда ишдан 
бўшатилганлиги сабабли суд қарори асосида қайта ишга тикланганлиги учун 

---

22
4-БОБ
мен билан тузилган меҳнат шартномаси бекор қилинди. Бундай ҳолларда 
менга қонунда қандай қўшимча кафолатлар назарда тутилган?
Меҳнат кодексининг 67-моддасига кўра, ходим билан тузилган меҳнат шарт-
номаси шу ишни илгари бажариб келган ходим ишга қайта тикланиши сабабли 
бекор қилинган ҳолларда иш қидириш даврида икки ойдан ортиқ бўлмаган давр 
мобайнида ходимларнинг ўртача ойлик иш ҳақи сақланиб қолади, бунда ходимга 
тўланган бир ойлик ишдан бўшатиш нафақаси ҳам қўшиб ҳисобга олинади.
Агар ходимлар меҳнат шартномаси бекор қилинган кундан бошлаб ўн календарь 
кун мобайнида маҳаллий меҳнат органида иш қидираётган шахс сифатида рўйхатдан 
ўтсалар, маҳаллий меҳнат органи берган маълумотномага биноан, учинчи ой учун 
ҳам олдинги иш жойларидан ўртача иш ҳақи олиш ҳуқуқига эга бўладилар.
Ушбу модданинг 1-чи ва 2-чи қисмида кўрсатилган ходимларга уч ой мобай-
нида мақбул келадиган иш топиб берилмаган тақдирда, улар ишсиз деб эътироф 
этиладилар.
Меҳнат шартномаси бекор қилингандан кейин ўн кун ичида маҳаллий меҳнат 
органида рўйхатга олинган ва касби бўйича қайта ўқитилаётган ёки ишлаб чиқа-
ришдан ажралган ҳолда малакасини ошираётган ходимларга қонун ҳужжатларида 
назарда тутилган тартибда ва миқдорларда стипендия тўланади.
Башарти иш берувчи ночор (банкрот) деб топилса, у билан меҳнат муносабатла-
рида бўлган ходимлар иш ҳақи ва ўзларига тегишли бошқа тўловлар хусусида бошқа 
барча кредиторларнинг талабларига нисбатан имтиёзли ҳуқуқдан фойдаланадилар.
Тугатилаётган корхоналарнинг маблағи бўлмаган тақдирда, ушбу модданинг 
биринчи қисмида кўрсатилган ходимларга компенсациялар Иш билан таъминлашга 
кўмаклашиш давлат жамғармаси маблағлари ҳисобидан тўланади.
38. Мени ҳарбий ҳизматга чақиришганлиги сабабли ишдан бўшадим. Ҳарбий 
хизматни ўтаб бўлганимдан кейин аввалги ишимга жойлашиш бўйича қандайдир 
кафолатлар борми?
Меҳнат кодексининг 68-моддасига кўра, ҳарбий хизматга чақирилган (ўтган) 
ходим резервга бўшатилган ёки истеъфога чиққанидан кейин, башарти, Ўзбекистон 
Республикаси Қуролли Кучлари сафидан, Ички ишлар вазирлиги, Миллий хавфсизлик 
хизмати ва Фавқулодда вазиятлар вазирлиги қўшинларидан бўшатилган кунидан 
бошлаб узоғи билан уч ой ичида ишга жойлашиш масаласида иш берувчига мурожаат 
этган бўлса, аввалги иш жойида ишга жойлашиш ҳуқуқига эгадир.
Ҳарбий хизматга чақирилган (ўтган), лекин кейинчалик резервга бўшатилган ёки 
истеъфога чиққан ходим, агар унинг ҳарбий хизматга чақирилган (ўтган) кунидан 
бошлаб уч ойдан ортиқ вақт ўтмаган бўлса, аввалги иш жойига (лавозимига) қайтиб 
келиш ҳуқуқига эга.

---

23
4-БОБ
39. 2008 йилда мен ижтимоий таъминот бўлимига ишга жойлашдим. Мени