Bakteriyalar keltirib chiqaradigan biozararlanishdan himoyalanish usullari”

Rezinalarii mikrobiologik shikastlanishdan himoya qilish har xil usullar, jumladan restepturaga kiritish uchun biochidamliligi yuqorirok bo’lgan komponentlarni (kauchuklar, _ to’ldiruvchilar, plastifikatorlar [ va h.) tanlash; mikroorganizmlar oson o’zlashtiradigan moddalarni kompozistiyadan chiqarish (yoki kompozistiyaga kiritmaslik); yordamchi komponentlar sifatida kompozistiyaga maxsus qo’shimchalar - biostidlarni kiritish orqali amalga oshiriladi.
Umumiy talablar bilan birga, rezina uchun ishlatiladigan biostidlarga bir qator maxsus talablar qo’yiladi, ya’ni ular rezina vulkanizastiya qilinadigan haroratlarda (135-175°S) termobarqaror bo’lishi, material ichidan sirtiga diffuziya qilmasligi, rezina aralashmalarining boshqa komponentlariga ta’sir qilmasligi kerak va h.
To’qimachilik materiallari va plastiklarga nisbatan rezinalarga qo’shish mumkin bo’lgan biostidlarning soni ko’proq chegaralangan. Masalan, mis birikmalari kabi keng ishlatiladigan biostidlarni qo’llab bo’lmaydi, chunki ular rezina eskirishini kataliz qiladi, boshqalari esa odatda termobarqaror emas.
Rezinalar uchun eng moe keladigan biostidlar tiram va merkaptobenzotiazol. Bu moddalar ba’zi rezinalarni ishlab chiqarishda ilgaridan . vulkanizastiyani tezlatuvchilar sifatida qo’llanib kelingan, shuning uchun ular texnolog va resteptura tayyorlovchilarga yaxshi tanish. Har ikki modda fungistidlik xususiyatiga ega, tiram esa ayni paytda insektistid va rodentistiddir.
Dengiz suvida ishlatiladigan asboblar uchun maxsus biochidamli rezinalar yaratilgan. Mikroorganizmlar, suv o’tlari va mollyusklar bilan qoplanishga qarshi
Bunday rezinalar tartibida 10-15 foizgacha tributilqalayakrilat qo’shiladi;
Lak va bo’yoqli qoplamalarni biozararlanishdan himoya qilish uchun birinchi navbatda, ekspluatastiya qilish sharoitlari va bo’yaladigan ob’ektning xususiyatlarini hisobga olgan holda, qoplama sistemalari tanlanadi va biostid ko’shilgan maxsus bo’yoqlar ishlatmasdan amalga oshiriladi. i Mikrobiologik zararlanish xavfi katta bo’lsagina tarkibida biostid bo’lgan bo’yoqlarni ishlatish tavsiya qilinadi.
Biostid qo’shilgan himoyalovchi-dekorativ va elektroizolyastion lak-bo’yoq qoplamalarini ba’zi, ayniqsa tropik iqlimli mamlakatlarga jo’natiladigan radioelektron apparatlar, optiko-mexanik va boshqa asboblar uchun qo’llash tavsiya qilingan. Antiseptikli bo’yoqlar namligi va harorati yuqori bo’lgan binolarni (basseynlar, hammomlar, oziq-ovqat sanoatining ba’zi korxonalari va b.) bo’yash uchun tavsiya qilingan.
Tashqarida va ichkarida ishlatiladigan ommabop lak-bo’yoq qoplamalariga quyidagi biostidlarni qo’shish mumkin: 1) anorganik pigmentlar -:stink oksid, mis oksid (I), bariy metaborat va b.; 2) organik fungistidlar - mis| 8-oksixinolyati (sariq-yashildan qo’ng`ir tusgacha rang beradigan bo’yoq, kam toksikligi uchun oziq-ovqat sanoatida qo’llanilishi mumkin), salistilanilid, bromtast, i-nitrofenol, tetra- va pentaxlorfenol, ftalan (trixlormetiltioftalimid) va b.; 3) metallorganik fungistidlar qalayorganik (geksabutildistannoksan tributilqalayakrilat), margimushorganik (xlorfenoksarsin),: simoborganik (fenilmerkuroleat va b.); juda uchuvchanligi va insonlarga zaharliliga sababli bularning ishlatilishi chegaralangan.