Bajardi: Rahbar: Yusupov A

001.429.013.BMI. 2015 y. 
Qutilar ma’lum tur va kttalikdagi, bo’yi-eni, qalinligi xar hil bo’lgan,
taxtachalar va plastmassalar bir-biriga biriktirib yasalmoqda. 
Behi asosan 3-sonli (570
0
-380

0
266 millimetr, xajmi 25 kilogramm) 

qutilarga joylanadi va ikki bo’lmali 2-sonli yog’och qutidan (570*380*152
millimetr, xajmi 15 kilogramm) ham foydalaniladi. Xozirgi vaqtda standart 
qutilarni 800*1200 millimetrli tagliklarga taxlab, paketlar tuziladi. Keyingi vaqtda
shu taglikka moslab 250 kilogramm xajmli 700 millimetr balandlikdagi 
kanteynerlarga joylanmoqda.
Bu konteynerlardan foydalanish mahsulotlarni ortish tushirish ishlarini to’liq 
texnologiyalashtirish imkonini yaratadi. [R. V. Ivanova, M. G. Villder, 1988].
Bu

konteynerlardan

foydalanish 
mahsulotlarni
omborxona 
ichida
mahsulotlarga ishlov berish yoki ularni bir yerdan ikkinchi yerga ko’chirishda 

unumli ishlatiladi.

---

Bajardi: 

Rahbar:
Yusupov A 

Saidova D.


001.429.013.BMI. 2015 y. 


3.5. BEHINI SAQLASh VA QAYTA ISHLASH TEXNOLOGIYaSI 

3.5.1. Behini saqlashda ro’y beradigan jarayonlar 
Behini saqlashda havo harorati, gaz muhiti, nisbiy namlikni ahamiyati katta. 
Ularda modda almashinuvi bo’lib, u mevalarning rangi konsistensiyasi ta’mi va
hushbo’yligi katta ta’sir etadi. Mevalar yuqori sifatliligiga ma’lum muddat 
saqlangandan keyin erishiladi. Shundan so’ng modda almashinuvi buziladi,
fizologik prosess yuzaga keladi va mevalarning rangi, ta’mi va xushbo’yligi 
buziladi.
Turli navlarda bunday o’zgarishlar natijasi kasalliklarga chidamsiz bo’ladi 
va saqlanayotgan mahsulotni tovar sifati yomonlashadi.
Mevalar qanchalik ko’p zich joylashgan bo’lsa, shunchalik SO
2
ko’p

to’planadi va fizologik buzilish ro’y beradi.

Qalin po’stloqli mevalarning sifati keskin buzilmaydi, yupqa to’qimali 
po’stloqqa ega navlvrda esa so’lish tezlashadi.
Turli nav behilarni salbiy haroratga bo’lgan munosabati har xildir. Harorat 
qancha yuqori bo’lsa, havo quruq va uning meva omboridagi harorati qanchalik tez
bo’lsa bug’lanish ham shunchalik yuqori bo’ladi. 
Saqlashning dastlabki kunlarida mevalar aylanib yuvuvchi suvdan halos
bo’ladi, shuning uchun tarkibidagi namlikni tez bug’latadi. So’ngra bug’lanish 
kamayadi, meva yetilgani sari yana kuchayadi. Bug’lanishning bir tekis borishi
meva sabzavot omborlaridagi havo harorati va nisbiy namligiga bog’liq. 
Meva tashish va saqlash vaqtida suvning bug’lanishi hisobiga hamda boshqa
har turli omillar ta’sirida terlaydi. Bug’lanishni to’xtatish va mevalarni xo’lligicha 
saqlash uchun ombordagi namlikni oshirish va haroratni pasaytirish kerak. Meva
idishiga joylanganda, to’kma holda qalin qilib, ustiga havo o’tishi uchun joy 
qoldirilmaganidagina terlaydi [Ye. P. Shirokov, 1978].

---

Bajardi: 

Rahbar:
Yusupov A 

Saidova D.