|
Hozirgi CRM muammolari
Yangi prezidentimiz saylangan yil yodingizdami? Murojaatlar portali zo’r berib ish boshlagan, prezidentdan o’rnak olib katta-katta tashkilotlar, davlat vakillari Facebookda o’z sahifalarini ocha boshlagan, Maktablardan boshlab turli yo’nalishdagi boshqarmalargacha o’z sahifalarini yurita boshlagan edi. Bu bir qarashda SMMga o’xshasa ham, aslida tub mohiyatdan CRM edi :-D.
Facebookdagi sahifalar “boom”idan oldin bu ish bilan deyarli faqat tijoratlar shug’ullanishardi. Ularning maqsadi Facebook sahifalari orqali haqiqiy, jonli foydalanuvchilar bilan munosabatni yaxshilash, mahsulot/xizmatlar haqida xalq fikrini o’rganish edi. Tijorat vakillari ma’lum bir ma’noda nima qilayotganini bilishardi. Ammo maqsadni yaxshi tushunmay turib ochilgan sahifalar ko’paygan sari tarmoqdagi sahifalar haqiqiy CRM – iste’molchilar bilan munosabatni boshqarish emas, balki shunchaki bir tomonlama ma’lumot tashlash bilan cheklanib qoldi.
CRM yaxshi ishlagan joyda har ikki tomon bir xil munosabat bildirishi kerak. Facebook sahifasiga bo’lib o’tgan tadbir, yoki amalga oshirilgan ish, ishlab chiqarilgan mahsulot, erishilgan yutuq haqida shunchaki ma’lumot yuklab, post haqida unutish kerak emas. Odamlar bu yangilikka qanday munosabat bildirdi, ular bundan qanchalik rozi yoki norozi, muammolarni hal qilish uchun kim qanday yechimlar berayapti – bu masalalarga sahifa mas’ullari qiziqishi kerak.
Bugungi CRMlarning aksariyat xatosi aynan iste’molchi bilan muloqotning bir tomonlama o’rnatilganligida. Faqat ular ma’lumot beradi, xalq esa bildirgan fikrining faoliyatga qanchalik ta’sir ko’rsatayotganligini sezmaydi.
Mijozlar bilan munosabatni boshqarish tizimi ham Facebookda sahifa ochishga o’xshaydi, ammo u ancha ko’proq jihatlarni o’z ichiga oladi. Unda nimalar bo’lishi muhim, qaysi jihatlari yaxshiroq ishlashi kerakligi haqida bilib olish hammamiz uchun foydali.
Risoladagidek CRM xususiyatlari
Misol keltiramiz. XYZ do’koni Toshkentning gavjum ko’chalaridan birida joylashgan. U o’zida ishlab chiqariladigan qandolat mahsulotlarini sotadi. Do’kon egasi o’z mijozlari haqida ko’proq o’rganishni istaydi. Uning fikricha, mijozlar bilan yaqin aloqalar o’rnatish orqali mahsulotlarini yanada ko’proq sotish va kattaroq daromadga ega bo’lish mumkin.
XYZ uchun maxsus CRM tizimi ishlab chiqilgan. U internetda ishlaydi va XYZning rasmiy saytiga juda yaxshi integratsiya qilingan. Bu tizimda hamma imkoniyatlar bor va unda XYZning imkon qadar barcha mijozlari haqida ma’lumot yig’ib boriladi. Quyida har bir imkoniyatni birma-bir sharhlagan holda ko’rib chiqamiz.
Bog’lanish ma’lumotlari
Bu o’ta muhim qism. Mijozlarning telefon raqamlari, email manzillari, uy manzillari, ishxona manzillari bazada yig’ib boriladi. Ularni qanday qilib olish mumkin? XYZ saytida maxsus so’rovnoma ochib, istovchilardan ma’lumotlarni yig’adi. Evaziga do’konda chegirma tizimi joriy qiligan: anketa to’ldirganlar uchun maxsus narxlar! Facebook sahifasida ham like bosganlar, postlarga fikr bildirganlar, XYZ bilan qiziqqanlar haqida so’rovnomalar orqali imkon qadar ko’proq ma’lumot yig’iladi. Do’konga kelgan mijozlarga esa tezkor anketa to’ldirish taklif etiladi va ularga bu ma’lumotlar xizmat sifatini yaxshilash, kelajakda do’kon yangiliklaridan tezkor xabardor qilish uchun ekanligi tushuntiriladi. Qimmatli ma’lumotlar uchun esa albatta chegirmalar amalga oshiriladi.
Bu nega kerak? XYZ bazasida vaqt o’tgan sari 10 mingga yaqin email, telefon raqam va uy manzillari yig’iladi. Keyinchalik do’kon bu ma’lumotlar yordamida mijozlar bilan aloqa o’rnatadi. Har bir kishiga shaxsiy email yuboriladi. Aynan “Salom, Anvar!..”, ko’rinishidagi shaxsiy xabarlar. SMSlar ham huddi shu tarzda. Tug’ilgan kun yoki maxsus bayram munosabati bilan uyga / ishxonaga yuboriladigan tabrik maktubi yoki kichik sovg’a esa XYZ uchun eng qimmat reklamadan ham ko’proq natija keltirishi mumkin.
Xulosa
Tеxnik vositalar yordamida faqat axborot opеratsiyalarini avtomatlashtirishga erishiladi. Bеvosita qarorlar qabul qilish funktsiyalarini va boshqa boshqaruv opеratsiyalarini odamning o’zi bajaradi. Shuning uchun boshqaruv tizimlari odatda alohida xizmatlar va korxona rahbariyatiga turli ma‘lumotnomalar va hisobot shakllarini bеrishga yo’naltirilgan bo’ladi. Dеmak, boshqaruv tizimlari bir vaqtning o’zida axborot-ma‘lumot tizimlarining vazifalarini ham bajaradi. Shulardan kelib chiqqan holda kompaniyalar yaxshi va samarali ishlashi uchun bunday tizimlar juda ham zarur. Ushbu tizimlar kompnaiyaning bir tekisda o’sishiga har qanday tashqi ta’sirga, inson omiliga bog’liq bo’lmaydi. Shundagina kompaniyalar barqaror o’sib boradi. Hozirgi kunda bunday tizimlar yaratish biz dasturchilarning qo’limizda. Yaqin yillardan boshlab O’zbekistonga Germaniyaning SAP tizimi kirib kela boshladi. Ushbu tizim juda ham qulay va tajribadan o’tgan bo’lishidan qatiy nazar bizning yurtimiz uchun ham alohida bunday tizim yaratishimiz zarur.
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yhati
https://ural-store.ru/
https://edu-torzhok.ru/
https://azamat.uz/
Do'stlaringiz bilan baham: |
