Bajardi: 2- kurs talabasi Toshtemirov Suhrob Ilmiy rahbar

2.3-rasm. Mehnat bozorini tartibga solish usullari.¹³

MEZONLAR	USULLARI
Vazifalari	1.Mehnat xizmatiga talab va uning taklif eng maqbul nisbati. 2.Ishsizlik darajasini kamaytirish. 3.Mehnat resurslaridan samarli foydalanish.
Yo`nalishlari	1.Mehnat bozoriga bevosita tasir ko`rsatish. 2.Mehnat bozoriga bilvosita tasir ko`rsatish.
Ko`lami	1.Xalqaro mehnat bozori. 2.Mintaqaviy mehnat bozori. 3.Milliy mehnat bozori.
Obekti	1.Ish bilan bandlik. 2.Ishsizlik 3.Mexnatga xaq to`lash. 4.Mehnat bozorini egiluvchanligi(moslashuvchanligi).
Subekti	1.Tadbirkorlar(ish beruvchilar). 2.Davlat instutlari. 3.Kasaba uyushmalari.
Manbalari	1.Ish beruvchilar yoki yollanma hodimlar soliqlar. 2.Davlat byudjeti. 3.Turli ijtimoiy yordam.
Darjasi	1.Qonunchilik. 2.Rag`batlantiruvchi. 3.Cheklov 4.Nazorat qilish. 5.Tashkiliy-institutsiyonal.
Xususiyati	1.Psixologik 2.Moliyaviy. 3.Ijtimoiy.

Mehnat bozorini tartibga solish jarayonlari ham ma`lum vaqt orqlig`ida amalga oshiriladi.Ko`plab iqtisodiy adabiyotlarda mehnat bozorini tartibga solishdi,asosan uchta davrga ajratilgan bu davrlar,qisqa davr,o`rta davr va uzoq davrlarga bo`lib o`rganilgan.


2.4 –rasm. Mehnat bozorini tartibga solish muddatlari.
Ish bilan bandlikning qisqa muddatli siyosati ishsizlikni bevosita tartibga solish, mehnatga layoqatli aholini ish bilan taʼminlashga koʼmaklashish, ishsizlikning oldini plishdan iboratdir.
Oʼrta muddatli maqsad iqtisodiy rivojlanishdagi turli nomutanosibliklarni bartaraf etish orqali ish kuchiga talabni ragʼbatlantirishga yoʼnalitirilishi kerak. Bunda iqtisodiyot tarmoqlarida ish bilan bandlik sohasida faol siyosat olib borish adolatli raqobat orqali tadbirkorlikni rivojlantirish uchun qulay muhit yaratish, investisiya jarayonlarini ragʼatlantirish orqali samarali ish joylari tashkil etishni koʼpaytirish, ish kuchi sifatini oshirishdan iborat boʼlishi kerak.
Ish bilan bandlikning uzoq muddatga moʼljallangan maqsadi yukorida qayd qilingan toʼla, samarali va erkin tanlanadigan faoliyat bilan band boʼlishni anglatadi, bu esa iqtisodiyot tarmoqlarida tanlash mumkin boʼlgan ish joylari mavjudligini nazarda tutadi.
Yurtimizda ham mehnat bozorini tartibga solishni o`ziga xos usullari mavjud ular quydagilardan iborat.
1.Iqtisodiy usullar (byudjet siyosatida yangi ish oʼrinlari yaratishni ragʼbatlantirish uchun ish beruvchilar, tadbirkorlarga imtiyozli kreditlar ajratish, soliq yukini kamaytirish, ishga muhtoj aholini mehnat bozorida raqobatbardosh kasblarga oʼrgatish va b.).
2.Tashkiliy usullar (ish bilan bandlik va aholini ish Bilan taʼminlash xizmatlari, mehnat bozoriga xizmat koʼrsatuvchi axborot tizimlari, kasbga yoʼnaltirish hamda kadrlarni tayyorlash va qayta tayyorlash tizimlarini shakllantirish va rivojlantirish).