"baholash ishi va investitsiyalar" kafedrasi meliqulov qahramon bozarovich "uy-joylar qiymatini baholash amaliyoti

13-jadval
Qiyosiy yondahuv bo’yicha aniqlangan analoglar to’g’risida ma’lumot
48
1-analog obyekt
2-analog obyekt
3-analog obyekt
4-analog obyekt
Analog obyekt turi
Turar-joy
Turar-joy
Turar-joy
Turar-joy
Joylashgan
manzili
Yashnabod tumani
Yashnabod tumani,
Aviasozlar ko’chasi
Yashnabod tumani,
Aviasozlar ko’chasi
1 uy
Yashnabod tumani,
Sodiq Azimov
ko’chasi
Xonalar soni
4-xonali
4-xonali
4-xonali
4-xonali
Umumiy maydoni
105,0
82,0
91,0
120,0
Joylashgan qavati
va qavatlar soni
4/5
3/4
2/4
3/4
Qurilish materiali
G’ishtli
G’ishtli
G’ishtli
G’ishtli
Muhandislik
kommunikatsiyala
ri holati
Barcha zarur
sharoitlarga ega
Barcha zarur
sharoitlarga ega
Barcha zarur
sharoitlarga ega
Barcha zarur
sharoitlarga ega
Telefon
Mavjud
Mavjud
Mavjud
Mavjud
Mebel va
uskunalar
mavjudligi
Mebel va
texnologiya bilan
ta’minlangan
Mebel va
texnologiya bilan
ta’minlangan
Mebel va
texnologiya
mavjud emas
Mebel va
texnologiya bilan
ta’minlangan
Qo'shimcha
qulayliklar
mavjudligi
Yo'q
Yo'q
Yo'q
Yangi qurilish
Binolarning holati
Juda yaxshi
Juda yaxshi
Yaxshi
Juda yaxshi
48
MCHJ “LIDER KONSALT SERVIS” baholash tashkiloti ma’lumotlari

---

58
Taklif narxi
404 344 500
375 165 000
354 322 500
1 000 440 000
1 kv.metr uchun
narxi
3 850 900,0
4 575 183,0
3 893 654,0
8 337 000,0
Qiyosiy yondashuvni qo’llashda avvalo, ma’lum bozor bahosi bilan
baholanayotgan obyektga analog bo’lgan ko’chmas mulk obyekti tanlanadi;
ularning texnik-iqtisodiy parametrlari solishtirilgandan so’ng, tafovutlar qayd
etiladi va zarur tuzatishlar qiymat ko’rinishida kiritiladi, tayanch qiymati
aniqlanadi. Modomiki, barcha ko’rilayotgan parametrlar bo’yicha ikkita aynan bir
xil ko’chmas mulk obyekti mavjud bolmay qolsa, taqqoslanayotgan obyektlarning
sotuv narxlariga tuzatishlar kiritish zaruriyati yuzaga keladi. Analoglar topish
jarayonida baholovchi analoglarni ishonchli manbadan haqqoniy ravishda topishi
talab etiladi. Chunki obyektning yakuniy qiymatini aniqlashda taqqoslash
yondashuvining o`ziga yarasha o’rni bor.
Shunday qilib, bu usul bilan aniqlangan ko’chmas mulk obyektining qiymati,
analog-obyektning baholanayotgan obyektdan farqini hisobga oluvchi tuzatishlar
bilan birgalikdagi o’rtacha bahosiga teng:
(9)
49
bu yerda: B
sotuv
– o’xshash (analogik) obyektning sotuv bahosi (bir turdagi
analoglar yig’indisi); K
tuzat
– tuzatishlar.
Mavjud hisob-kitoblar asosida MCHJ “LIDER KONSALT SERVIS”
baholash tashkiloti tomonidan Tashkent shahri Yashnobod tumani, Farg’ona yo’li
ko’chasida joylashgan 45 uy, 24 xonadon qiymatini qiyosiy yondashuv orqali
baholash natijasiga ko’ra, baholash obyektining qiymati
498 501 000 so’mni
tashkil etdi.
Ko’rilgan amaliy misol doirasida obyektning yakuniy bozor qiymatini
aniqlash va ekspert xulosa loyihasini shakllantirildi.
Uy-joy obyektining yakuniy qiymatini tahlil qilish va baholash natijasida
baholash yondashuv usullari qo’llanilib uning bozor qiymati baholandi. Barcha
yondashuvlar o’ziga xos kamchiliklarga ega bo’lganligi sababli baholash
49
MCHJ “LIDER KONSALT SERVIS” baholash tashkiloti ma’lumotlari

---

59
jarayonida shubhalarga olib keladi, shuning uchun tuzatishlar kiritish asosida
obyektning bozor qiymati aniqlanadi.
Xarajatli yondashuv yig’ilgan eskirishni chiqarib tashlagandagi tiklash
qiymatidan olindi. Bu yondashuvning ustunlik tomoni shuki, unda ma’lumotlar
aniq ko’rsatilgan. Kamchilig tomoni esa, eskirishni baholash bir muncha qiyin
bo’lib, binoning butun joyini eskirishini aniqlash mushkul hisoblanadi.
Qiyosiy yondashuv baholanayotgan obyektni o’ziga o’xshash bo’lgan 3 ta
analogni qiyoslash yo’li bilan amalga oshiriladi. Bu usulning ustunlik tomoni
sotuvchi va sotib oluvchilarning bozor kon’yukturasiga bo’ladigan reaksiyalarini
hisobga olish lozimligi va qolaversa o’xshash bo’lgan obyektni topishdagi
qiziqishlaridir.