Б6гинги д6ньяны4 идеологиялы3 келбети 81м глобалласы7 процесслери

3 – тема: Б6гинги д6ньяны4 идеологиялы3 келбети 81м глобалласы7 процесслери

Жобасы`
q. Б6гинги д6ньяны4 идеологиялы3 к5риниси.

w. *1зир д17ир 81м идеологиялы3 полигонлар.
e. Идеологиялы3 иммунитет 81м идеологиялы3 профилактика.

Адамзат ХХ 1сирди4 со4ына келип бирталай шегера билмейту2ын маш3алар2а дус келди. Урыс 81м тынышлы3, экологиялы3 жа2дайлар, ры7хый жетиспе7шилик наркобизнес, терроризм сыя3лы маш3алалар солар2а киреди. Соны4 менен бирге д6ньяда глобалласы7, 2алаба хабар 3уралларыны4 тезлеси7и, интенсивлеси7и, универсал технологиялар менен байланыслы улы7ма адамзатлы3 процесслер де барма3та.

Cоны4 менен бирге, 81зирги 7а3ытта идеологиялы3 3ураллар ар3алы 5з т1сир к5лемин ке4ейттири7ге 81рекет етип атыр2ан сиясий к6шлер 81мде 81рекетлер жо3 емес. Бас3ыншы миллетшилик 81м шовинизм, неофашизм 81м коммунизм, ыр3шылы3 81м диний эстримизм идеологиялары солар менен бирге.
Б6гин д6ньяны4 идеологиялы3 к5ринисин 5з ма3сетлери жолында 5згертпекши бол2ан идеологиялы3 формалар тура3лылыл3 81м ра7ажланы72а 317ип ту7дырма3та. Оларды4 тийкар2ы формалары 81м ба2дарлары Президентимиз Ислам Каримовты4 «%збекстан ХХI 1сир боса2асында` 317ипсизликке 317ип, тура3лылы3 ш1ртлери 81м ра7ажланы7 кепиллик лери» атлы шы2армасында к5рсетип берилген. Бул лекцияда усы шы2армадан тийкар2ы (манба) сыпатында пайдаланамыз.
Ра7ажланы72а 3арай 317ип 31терлерден бири уллы м1млекетлик шовинизмидур. Уллы м1млекетлик шовинзмин, Президент И.А.Каримов айт3анындай` «М1лим к6шлер 81м м1млекетлер т1репинен болату2ын сиясий, идеологиялы3 81м экономикалы3 бас3ары7 деп ямаса миллетлер аралы3 81м м1млекетлер аралы3, регионаллы3 3атнасы3ларда о2ан бол2ан умтылы7 деп айты72а болады.
Шовинизм айрым к5п санлы миллетлерди4 тек 2ана к5п миллетли империя ишинде емес, ал оны орап тур2ан географиялы3-сиясий жаса7 орында да 5зини4 п6ткил бас3ары7 шылы2ын орнаты7 ушын г6ресте с17леленеди.»
Бунда 2алабалы3 хабар 3ураллыры ар3алы психологиялы3 т1сир жаса7ды4 жа4адан жа4а усыларынан пайдаланады.
!сиресе, миллий турмысымыз2а т1н м1лим 31сийетлерди ашы3тан ашы3 3арала7, жерге уры7 ямаса айырым тарийхый 7а3ыя 81дийселерди улы7ма бома2андай д6нья м1денияты, илим п1нге 6лкен 6лес 3ос3ан уллы данышпанларымызды4 бизге 3атнасы жо3тай етип к5рсети7ге умтылы7лар бар.
Жеке идеология бас3ары7шылы2ын т1минле7 ар3алы д6нья майданларын идеологиялы3 жа3тан 5зине бойсындыры72а болып атыр2ан 81рекетлерди мысал келтири7 м6мкин. Диний сыйыны7шылы3 солар 3атарында м1селен, ислам динидеги 81зирги динге берили7ши социаллы3, миллий 31сийети, 3айсы м1млекетке т1нлигине 3арамастан барлы3 мусылманларды4 ру7хый бирлиги 8а33ында2ы ойлар2а тийкарланып, оларды4 жеке халифатлы3 астында сиясий бирлеси7 идеясына тийкарла72а 81рекет 3ылады. К5ринип тур2анындай, бул диний сиясий идеология диний тийкарда бирлеси7 идеясын биринши орын2а 3ояды. Ол диний ру7хый 1лемдеги с1йкеслик м1млекетлерди4 социаллы3, м1дений-а2арты7, илимий техник тара7да2ы бирге ислеси7ине, оларды4 жетискенлигини4 бирлеси7ине 81м халы3ты4 ра7ажланы7на жол ашса буны4 неси жаман деген сора7ды орта2а таслайды. Ж6зеки 3ара2анда бул г1п дурыс3а усайды. Бундай идеология т1репдарлары 5з к5з-3арасларын к5п жа2дайда 1не сондай «бийазар» формада бери7ге 81рекет 3ылады.
*1зирги к6нде тил, м1деният, 6рп-1детлердиги улы7малы3, бас3аша айт3анда, этник бирликке тийкарлан2ан жа2дайда жеке идеологиялы3 майданды ж6зеге келтири7 барысында2ы 3араслар 81м бар. Бундай 3арасларды4 31липлеси7 тарийхы уза3 5тмишке барып та3алады. Б6гинги к6нде оларды4 81р бири 5зине т1н т1ризде д6ньяны4 идеологиялы3 к5ринисинде белгили бир орынды ийеле7ге урынба3та.
*1зирги д17ир 81м идеологиялы3 полигонлар ж1мийет турмысында идеологиялы3 факторларды4 сезилету2ын т1сири бар екенлигин бир 3ара2анда-а3 сези7 м6мкин. “1резли геосиясий ма3сетлерге ериси7 жоында2ы идеологиялы3 т1сир 5ткизи7де е4 д1слеп б5лип тасла 81м 86кимранлы3 3ыл деген 31димий принциплерге 1мел 3ылы72а урыны7ды атап 5ти7 з1р6р.