Б. Т. Салимов, Б. Б. Салимов

2.7-жадвал 
Кичик саноат зонасининг асосий самарадорлик мониторинг 
кўрсаткичлари 
Ижтимоий 
Иқтисодий 
Кластерлаш имкониятларини 
белгиловчи кўрсаткичлар 

Зона бўйича 
яратилган иш 
ўринлари сони 

Фойдаланиладиган 
ишлаб чиқариш 
майдонининг 1 
гектарига тўғри 
келувчи иш ўрин-
лари сони 

Ишчиларнинг 
ўртача иш хақи 

Зона ходимлари 
учун яратилган 
ижтимоий 
шароитлар: 
соғлиқни сақлаш 
хизматининг 
мавжудлиги, 
болалар боғчаси, 
почта хизмати, 
ошхона, дўкон, 
автомобиллар турар 
жойи, спорт ва 

Жами ер майдони, 
шундан 
фойдаланиладиган ер 
майдони, ишлаб чиқариш 
майдони. 

Зонада фаолият 
юритаѐтган КБХТ 
субъектлари сони. 

Зонада ишловчи ишчилар 
сони. 

Зонани тўлдирилганлик 
даражаси: зонага 
жойлашган КБХТ 
субъектлари сонининг, 
режа бўйича жойлашиши 
мумкин бўлган кичик 
бизнес субъектлари 
сонига нисбати. 

Жами даромад, бир 
гектар ишлаб чиқариш 
майдонига тўғри келувчи 
даромад, фойда (лойиҳа 
ва зона бўйича) 

Асосий маҳсулот ишлаб 
чиқарувчи корхоналарга 
хизмат кўрсатувчи 
корхоналарни барпо этиш 
имкониятлари: оралиқ 
маҳсулотларни ишлаб 
чиқариш, хомашѐ билан 
тъминлаш; 
суғурта, почта, малакали 
кадрлар билан таъминлаш, 
экспорт, инжинеринг, 
ахборот технологиялари 
хизмати, 
транспорт, омборхона ва 
бошқа хизматларни йўлга 
қўйиш имкониятлари. 

Зона ичидаги 
корхоналарнинг 
кооперациялашуви 
даражасини ошириш; 

Зона ичидаги корхоналарни 
маҳаллий саноат 
корхоналари билан 
кооперациялашуви 

---

73 
Ижтимоий 
Иқтисодий 
Кластерлаш имкониятларини 
белгиловчи кўрсаткичлар 
соғломлаштириш 
хизмати (йирик 
КСЗлар учун)

Марказий ва маҳаллий 
бюджетга тушадиган 
тушум 

Зона бўйича бир йилда 
ишлаб чиқариладиган 
саноат маҳсулоти ҳажми 

Жами маҳсулотда 
экспортнинг улуши, 
инновацион маҳсулот ва 
илмсиғимли маҳсулот 
улуши. 

Маҳсулот экспорт 
қилувчи корхоналар, 
инновацион маҳсулот 
ишлаб чиқарувчи 
корхоналар сони. 

Лойиҳа самарадорлиги ва 
қоплаш муддати. 
даражасини ошириш; 

Олий таълим муассасалари 
ва илмий тадқиқот 
институтлари билан ўзаро 
алоқаларни йўлга 
қўйилиши. 
 
Манба: муаллиф томонидан хорижий тажриба асосида ишлаб 
чиқилган. 
2-БОБ БЎЙИЧА ХУЛОСА 
Кичик саноат зоналари мураккаб иқтисодий тизимни ташкил этади ва уни 
барпо этиш ҳамда ривожлантиришга жуда кўп омиллар таъсир қилади. Ушбу 
омиллар кичик саноат зоналарини ривожлантиришнинг асосий йўналишларини 
аниқлашда муҳим ахборот базаси бўлиб хизмат қилади. Бундан келиб чиқиб, 
хорижий тажрибалар таҳлили асосида кичик саноат зоналарини барпо этиш ва 
ривожлантиришга 
таъсир 
этувчи 
омиллар 
аниқлаштирилади 
ва 
тизимлаштирилади. Булар ички омииллар гуруҳи: инфратузилма элементлари, 
рақобат, кооперацион алоқалар, ахборот ва инновацион омиллар. Шунингдек, 
ташқи омиллар гуруҳи: табиий омиллар, хомашѐ, меҳнат ресурслари, 
маркетинг, давлат томонидан қўллаб-қувватлаш, молиявий, бозор ва 
технологик омиллар. 
Кичик саноат зоналарини барпо этиш ва ривожлантиришга таъсир этувчи 
хомашѐ, технология, малакали мутахассис, молия ва инновацион омилларни энг 
муҳим омиллар сирасига киритиш мумкин. 
Республикамизда 2018 йил 30 март ҳолатига кўра, 82 та кичик саноат 
зоналари фаолият юритган. Уларнинг умумий майдони 1243,4 гектарни ташкил 
этади. Амалга ошириладиган лойиҳалар сони – 528 та, умумий қиймати 266,7 

---

74 
млрд. сўм. Хорижий инвестициялар фақат Тошкент шаҳрига тўғри келади ва у 
0,15 млн. АҚШ долларига тенг. Яратилган иш ўринлари сони 9859 та.
2018 йилда республика бўйича амалга оширилувчи лойиҳалар сон