Б. Сапаров ф а л с а ф а

Миқдор - 
предмет муайян хоссасининг намоѐн бўлиши, интенсивлиги 
даражаси.
Барча нарсалар, жараѐнлар, ҳодисалар сифат билан бир қаторда 
муайян миқдорга ҳам эга. Улар муқаррар тарзда муайян ўлчам, ҳажм, масса 
ва шу кабилар билан тавсифланади. У сифат жиҳатидан ўхшаш хоссалар ѐки 
бутуннинг қисмларини таққослаш йўли билан аниқланади. Миқдорий 
муносабатлар сифатга боғланмасдан аниқланиши мумкин. Шунингдек, 
миқдор турли предметларнинг айрим умумий хоссаси сифатида, 
предметларни сифат жиҳатидан тенглаштиради. Шу маънода миқдор 
сифатнинг 
зиддидир. 
Аммо 
предметнинг 
сифат 
хусусиятини 
мавҳумлаштириш сифат жиҳатидан ҳар хил тузилмаларни ўрганишга 
тадқиқотнинг миқдорий методларини жалб қилиш имконини беради. 
Масалан, ўлчаш таққослашнинг ўрганилаѐтган объектнинг миқдор 
кўрсаткичларини аниқловчи айрим кўриниши сифатида, сифат ҳақида 
аниқроқ хулоса чиқариш имконини беради. 
Сакраш нима? 
Сакраш табиат ва жамиятда содир бўладиган сифат 
ўзгаришларини англатадиган фалсафий тушунча бўлиб, тараққиѐтнинг 
узлуксиз кўринишига қараганда анча тез ўтадиган жараѐндир. Сакраш 
бирданига, тўсатдан бўладиган ҳолатгина эмас, балки янги сифат 
элементлари кўпайиши орқали юз берадиган тадрижий жараѐн ҳамдир. 
Сакраш қуйидаги жиҳатларга эга:
1.сакраш тараққиѐт натижасида амалга ошадиган объектив ва қонуний 
жарѐндир; 
2.сакраш тадрижийликнинг узилиб, миқдор ўзгаришларидан туб сифат 
ўзгаришларига ўтишидир; 
3.сакраш эскининг тугаши ва янги сифатга мос келадиган ҳолатларнинг 
вужудга келиши туфайли пайдо бўладиган зиддиятларни ҳал қилишдир; 
4. сакраш оламнинг ривожланиб, илгарилаб боришидир. 
Ўзгариш ва ривожланиш жараѐнида
ўз – ўзини инкор этиш тамойили 
ниҳоятда муҳим. 
Бунда 
ворислик 
– эскининг инкори вам янгиликнинг 
шаклланиши сифатида намоѐн бўлади. Ана шу жараѐнларнинг доимий 
такрорланиши