B. S. Usmanov konservalash texnologiyasi asoslari

Sterilizatsiya
. Asosiy jarayonlardan bo‗lib, mahsulot saqlashni ta‘minlaydi. 
Sterilizatsiya jarayonida bakteria to‗qimalar o‗ladi. Ferment sistemalar 
deaktivatsiyaga o‗tadi va bunday konservalar uzoq muddat buzilmay saqlanadi. 
Tomat qaylasidagi baliq konservalari 110-105 ᵒC harorat atrofida 
sterilizatsiya qilinadi. Chunki 45 ᵒC dan qandlar karamelizatsiyaga uchrab
mahsulot korayib sifati buziladi. Yuqoridagi harorat konservalarning o‗rtasidagi 
harorati 100 ᵒC ga etishgacha ushlab turadi bu 5-8 daqiqa davom etadi.
Moyli tayyorlangan konservalar esa 120 ᵒC da sterilizatsiya qilinadi. 
Sovutish
. Tayyor konservalarni sovutish uchun suvdan foydalaniladi. 
Konservalarni tayyor bo‗lish jarayoni: bankani butun xajmi bo‗yicha suyuq 
komponentlarini tekis tarqatilishi uchun va mahsulot ta‘m ko‗rsatkichlarini 
o‗zgartirishga sarf bo‗lgan vaqt 
etilish davri
deb ataladi. Buning uchun
konservalar zavodda saqlanadi. 
Natural konservalarni sterilizatsiya qilishda bankada bulon hosil bo‗lib, tuzni 
bankaga sterilizatsiyadan oldin qo‗shiladi va yuqoridagi buloni to‗la shimilib, uch 
organik ko‗rsatkichini yaxshilash uchun 1 oy vaqt kerak. 
Tomat qaylasida tayyorlangan konservalarda qayla baliqka shimilib, moy 
undan chiqadi. Qaylani tayyorlashda ziravorlar qo‗shilganligi sababli u tayyor 
mahsulotga yaxshi hid va ta‘m beradi. Buning uchun ularni 10-15 kun saqlanadi. 

---

158 
Okean havzalaridan ushlangan baliqlarni konservalashda bu jarayon ko‗proq 
davom etadi, yangi ta‘m va hidli mahsulotlar hosil bo‗ladi va jarayon davomiyligi 
2-8 oy. SHprot kabi baliq konservalarda 4 oy davom etadi. 
Etiketka yopishtirish, saqlash va jo‗natish. 
Avval konserva bankalarini iste‘molga yaroqsizligi aniqlanib, to‗la germetik 
bo‗lmaganini ajratib olinadi, ichidagi ozuqa uni farshli konservalar ishlab chiqarish 
uchun ishlatiladi. YAxshi mahkamlangan bankalarni yuvib, quritib, etiketka 
yopishtirib, karton qutilarga joylanadi. 
Ishlab chiqarish omborlarida 15 ᵒC da saqlanadi. Omborlarda esa 5 ᵒC dan yuqori 
bo‗lmagan harorat va 75 % nisbiy namlikda saqlanadi.