Б. С. Мусаев а г р о к и м

карбонат ангидрид микдори мунтазам ўзгариб туради. 
Анаэроб шароитда хужайраларнинг кислород билан таъ- 
минланиши ёмонлаш ади, карбонат ангидрид микдори 
ошади. Қиш лоқ хўжалик экинларининг илдиз тизими 
аэрация етарли бўлган шароитларда меъёрида фаолият 
курсатади.
Тупрокдаги кислород микдори моддалар ёки модда­
лар тизимининг оксидланиш-қайтарилиш потенциали­
ни белгилайди. Карбонат ангидрид гази илдиз том они­
дан нитратлар, фосфатлар ва аммоний ионининг юти- 
лишга депрессив таъсир курсатади (13-жадвал).
Тупроқ аэрацияси микроорганизмлар сони ва улар 
томонидан ози қ моддаларнинг парчаланишига кучли 
таъсир кўрсатади.
13-жадвал.
Аэрациясининг помидор ҳосиддорлиги ва озиқланишига таъсири
(Б. А. Ягодин, 1989)
Эритма
аэрацияси
Помидор
ҲОСИЛИ,
кг
1
ўсимлик томонидан ўзлаштирил- 
ган, мг. же.
NO,
н ?РО,
К*
Са2*
Mg!+
Оддий
7
776
115
506
329
141
Кучли
10
1074
160
738
445
197
Ҳ а р о р а т
Ҳароратнинг усимликлар фаолиятидаги аҳамияти 
яхши ўрганилган. Ҳар бир қишлоқ хужалиги экини уру­
гининг униб чиқиши учун мақбул ҳарорат мавжуд (ма­
салан, арпа учун 20°, сули, буғдой учун 25°, макка- 
жўхори ва оқ жўхори учун 32°С). Ғалла экинлари харо­
рат 23—25°С бўлганда азот ва фосф орни яхши ўзлашти- 
ради. Канакунжут, сўя, ловия ва ғўза каби ўсимликлар 
30—35°С ҳароратда ози қ моддаларни яхши ўзлаштира- 
ди. u
Ўсимликлар илдиз тизимининг ривожланиши учун 
бирмунча пастроқ ҳарорат керак. Нисбатан паст ҳаро- 
ратларда 
N H 4'