B. R. Nazarov oliy geodeziya

(1); (22)=(6)-(5). Bu masofalar farqi hisoblanadi (23)=(21)– (22). II klass nivelirlashda stansiyada masofalar farqi 1 m gacha yo‘l qo‘yiladi, ularni seksiyadagi­ yig‘indisi to‘rlanishi 2 m gacha ruxsat etiladi.

Nazorat nisbiy balandlik o‘rtachasi, dalnomer iplari bo‘yicha hisoblangan nisbiy balandliklardan topildi: (24)={[(1)-(5)]+[(2)-(6)]}:2.

Stansiyadagi nisbiy balandlikni hisoblash uchun avval orqada­ gi va oldingi reykalarning asosiy shkalalari bo‘yicha sanoqlar ayirmasi topiladi: (13)=(3)–(7) va baraban bo‘yicha sanoqlar ayirmasi (14)=(4)–(8). Keyin reykalarni qo‘shimcha shkalalari bo‘yicha stansiyadagi nisbiy balandlik topiladi: (16)=(11)=(9) va baraban bo‘yicha: (17)=(21)–(10). Nisbiy balandlikning to‘la qi­ ymati baraban sanoqlari ayirmalarini reyka bo‘yicha sanoqlar ayirmasiga ishoralarini hisobga olib qo‘shib yozish bilan topi­ ladi: (15)=(13) va (14); (18)=(16) va (17). Stansiyada reykalarni asosiy va qo‘shimcha shkalalari bo‘yicha olingan nisbiy baland­ liklar ikkala qiymatlari orasidagi farq kuzatishlar va hisoblash­ lar nazorati bo‘lib xizmat qiladi: (19)=(15)–(18). Bu farq 0,7

39. 
    (sanoq barabanning 14 ta bo‘lagi)dan oshmasligi kerak. Nis­ biy balandliklar­ farqining yig‘indisi «nazorat» grafasiga yoziladi. Xuddi shu grafaga reykalarning asosiy va qo‘shimcha shkalalari tovonlarining farqi yoziladi. Masalan, 59,256 = 73,499 – 14,243 va 59,255 = 88,486 – 29,231. Ular orasidagi farq reykalarning asosiy va qo‘shimcha shkalalari bo‘yicha olingan nisbiy balandliklar far­
    

128

qiga to‘g‘ri kelishi kerak. Bundan tashqari stansiyada hisoblan­ gan nollar balandligining farqi bilan reykani sinashda aniqlangan farqlar­ bir-biriga teng yoki 0,7 mm dan oshmasligi kerak.

Dala jurnalida nazorat hisoblash o‘ntalik stansiyalar bo‘yicha bajariladi va u quyidagidan iborat: jurnal chap qismida reyka­ largacha bo‘lgan dalnomer masofalari yig‘indisi topiladi: Σ(21) va Σ(22) va ulardan seksiya uzunligi hisoblanadi; o‘ng qismida orqadagi va oldingi reykalarning asosiy va qo‘shimcha shkalalari bo‘yicha sanoqlar yig‘indisi, bu sanoqlar ayirmalarining yig‘indisi va hamma nisbiy balandliklar yig‘indisi olinadi: Σ(3), Σ(4), Σ(11), Σ(12), Σ(7). Σ(8), Σ(9), Σ(10), Σ(13), Σ(14), Σ(16), Σ(17), Σ(15) va Σ(18). Bu yig‘indilar bo‘yicha o‘rtacha nisbiy balandlikni hisob­ lash nazorat qilinadi. Reykalarning asosiy va qo‘shimcha shka­ lalari bo‘yicha topilgan seksiyadagi nisbiy balandlikning to‘la qiymati quyidagicha topiladi: o‘ntalik stansiyalar bo‘yicha baja­

rilgan hisoblashlar yig‘indisi chiqariladi va o‘lchangan umumiy nisbiy balandlik qiymati ¹/₂ dm da hisoblanadi, so‘ngra mm ga

o‘tkaziladi va reykalar jufti o‘rtacha metri uchun tuzatma kiritila­ di va tuzatilgan umumiy nisbiy balandlik h olinadi. Seksiya uzun­ ligi L (km) va shtativlar soni n hisoblanadi.

129

VI BO‘LIM. TEKISLIKDA GEODEZIK