B. Q. Xaydarov

1
Bilimlerdi bayıtamız
10
0

---

21
1 pútin — 240 m
5
6
_
bólegi — ? (m)
11
40 m
40 m
40 m
40 m
40 m
40 m
Sheshiliwi.
 
Sımdı 6 ǵa bólemiz. Sonda sımnıń
16 
_ úlesi 240 : 6 = 40 (m) di
quraydı. Bul úleslerden besewiniń ulıwma uzınlı
ǵ
ı 40
 ·
5 = 200 (m) ge te
ń
boladı.
Juwap:
 
200 m sım alınǵan.
1 pútin — 9 km
? bólegi — 5 km
1
9
_
1
9
_
1
9
_
1
9
_
1
9
_
1
9
_
12
1
9
_
1
9
_
1
9
_
2
3
4
5
6
7
8
9
1
0
Sheshiliwi.
 
Pútin jol, yaǵnıy 9 km di bir pútin desek, onda 1 km pútin
joldıń 19
_ 
úlesin quraydı. Bul úleslerdiń 5 ewiniń uzınlıǵı, yaǵnıy pútin joldıń 59
_ bólegi 5 km ge 
teń boladı.
Juwap:
 
Kamil pútin joldıń
59
_ bólegin basıp ótken.
Qanday da bir 
m
sanınıń (muǵdardıń) 
a
b
_
bólegin tabıw ushın m sanın 
b
ǵa 
bólip, 
a
ǵa kóbeytiw jetkilikli.
2-mısal.
Awıldan qalaǵa shekem bolǵan aralıq 9 km. Kamil bul joldıń 5 
kilometrin basıp ótti (12-súwret). Kamil pútin joldıń qanday bólegin basıp ótken?
a
b
_
bólshek - 
a 
sanı 
b
 
sanının qanday bólegin quraytuǵının kórsetedi.
10.
Ápiwayı bólshek kórinisinde ańlatıń: a) ekiden bir; b) úshten bir; d) besten bir;
e) segizden bir; f) altıdan bes; g) on besten jeti.
11.
Ápiwayı bólsheklerdi oqıń. Bólshektiń bólimi hám alımın aytıń hám olardıń neni 
ańlatıwın túsindirip beriń. 3
7
__ ; 4
5
__ ; 5
6
__ ; 3
8
__ ; 13
15
__ ; 5
9
__ ; 7
31
__ ; 9
56
__ ; 47
112
___ .
12. 
13-súwrette kórsetilgen figuralar teń bóleklerge bólindi. Bul bóleklerdiń hár 
biri pútin figuranıń qanday úlesin quraydı?