B. M. Mamatkulov, X. E. Rustamova jamoada hamshiralik


Tibbiy demografiya va aholining tabiiy harakati



Download 1,45 Mb.
Pdf ko'rish
bet55/143
Sana20.06.2022
Hajmi1,45 Mb.
#681445
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   143
Bog'liq
JAMOADA-HAMSHIRALIK-ISHI (1)

5.2. Tibbiy demografiya va aholining tabiiy harakati 
Demografiya – (yunoncha demos – aholi, grafiya – o‘rganaman) 
aholi va uning rivajlanishi haqidagi fan. Demografik statistika aholining 


84 
soni, tarkibi, tug‘ilishi, o‘limi, ko‘payishi, harakati haqidagi asosiy 
qonuniyatlarni o‘rganadi. Demografik ma’lumotlar aholining tibbiy 
yordamga bo‘lgan ehtiyojini qondirish uchun, uni rejalashtirishda katta 
ahamiyatga ega (muqim shifoxonadagi o‘rinlar soni, poliklinikadagi 
lavozimlar, shtatlar, yasli, sanatoriyalardagi o‘rinlar soni, vrachlar va 
o‘rta tibbiyot xodimlarining, dorixonalarning soni va boshqalar). Aholi, 
sog‘liqni saqlash muassasalar uchun bevosita sog‘lomlashtirish ishlari 
olib boriladigan obyekt hisoblanadi.Aholini o‘rganish ikki yo‘nalishda 
olib boriladi: 
1.
 
Aholini statikasi, boshqacha qilib aytganda aholining ma’lum bir 
vaqtda olingan soni, tarkibi (jinsi, yoshi, kasbi, mashg‘uloti, oilaviy 
ahvoli, millati, tili, ma’lumoti), turar joyi, geografik joylanishi, zichligi 
haqidagi ma’lumotlarni o‘z ichiga oladi. 
2.
 
Aholi dinamikasi (harakati) - aholi sonining o‘zgarashi. U o‘z 
navbatida ikki xil bo‘ladi:
a) mexanik harakat; 
b) tabiiy harakat (tug‘ilish va o‘lim natijasida).
Aholi dinamikasi (harakati)
.
Aholining ichida tabiiy va mexanik 
(migratsiya jarayonlari) harakat farqlanadi. Aholining tabiiy harakati 
deganda, asosiy demografik jarayon tug‘ilish va o‘limning natijasida 
ma’lum bir territoriyada aholi sonining o‘zgarishi tushuniladi. 
Migratsiya deganda esa aholining bir davlat ichida yoki bir 
davlatdan ikkinchi davlatga mexanik ravishdagi harakati tushuniladi. 
Migratsiyaning har xil formalari bo‘lib birinchi navbatda tashqi 
migratsiya – davlatlararo va ichki migratsiya – bir davlatning ichidagi 
harakat tushuniladi. Ichki migratsiya ham ikki xil bo‘ladi. Masalan: 
doimiy yashash joyini o‘zgartirish natijasidagi harakat va mavsumiy 
migratsiya – aholining ma’lum bir vaqtdagi (mavsumdagi) harakati va 
boshqalar. 
Migratsiya 
jarayonlari 
katta 
ijtimoiy-gigienik 
va 
epidemiologik ahamiyatga ega:
a) aholining mexanik harakati ma’lum bir territoriyada aholining 
son jihatdan ko‘payishiga, boshqa bir territoriyada esa kamayishiga, 
aholining yoshi, jinsi, kasbi bo‘yicha tarkibini o‘zgarishiga olib keladi. 
Bu esa o‘z navbatida sog‘liqni saqlashmuassasalarining faoliyatiniko‘rib 
chiqishni talab etadi; 
b) aholining mexanik harakati, ayniqsa davlatlararo migratsiyasi 
natijasida u yoki bu davlatda Yuqumli kasalliklarni kelib chiqishiga olib 
keladi. 


85 

Download 1,45 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   143




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish