Б и р и н ч и булим

2.22 – rasm. Kichik haroratlarni o‘lchash uchun avtomatik kompensatsion asbobning sxemasi.
Kichik haroratlarni o‘lchash uchun o‘zgaruvchan tok avtomatik kompensatsion asbobning prinsipial sxemasi 2.22-rasmda keltirilgan. Qarshilik termometri R_t ta’minlash manbaidan o‘zgaruvchan I tok bilan ta’minlanadi. Asbobning o‘lchash sxemasi T_r tok transformatoridan shunday ta’minlanadiki, o‘lchash toki I_o‘=K·I bo‘ladi. Agar termometrda kuchlanish U_ab bilan kompensatsiya qilinmagan bo‘lsa, unda kuchaytirgich kirishiga signal beriladi. Bu signal reversiv dvigatelni va reoxord sirpang‘ichi R_r ni kuchlanish U_ab tushuvini (R_t da) muvozanatlashtirmaguncha harakat qilishga (siljishga) majbur qiladi. Bu holda quyidagi tenglik bajariladi:

IR_t=U_ab=I_o‘R_ab

yoki

IR_t=K·I(R_N+mR_o‘t), (2.75)

bu yerda,

(2.76)

R_N rezistor asbob shkalasining sanoq boshini belgilashga xizmat qiladi, R_sh esa o‘lchash diapazonini o‘rnatadi. Transformatsiya koeffitsienti K ni amalda o‘zgarmas deb qarab, asbob ko‘rsatishlari m ta’minot kuchlanishi tebranishiga va termometrni ulash simlari qarshiligining o‘zgarishiga bog‘liq emas, deb hisoblash mumkin.