B. B. Berkinov, Ye. A. Yarmolik, Q. Q. Quvnoqov

4-bob.   
REJALASHTIRISH BOSHQARUV VOSITASI SIFATIDA 
 
 
4.1. Rejalashtirish tushunchasi va uning maqsadlari. 
4.2. Rejalashtirishning asosiy vazifalari va bosqichlari. 
4.3. Korxonada rejalashtirishning tarkibiy qismlari. 
4.4.  Qishloq  xo’jaligini  rejalashtirishda  prognozlashning 
ahamiyati. 
 
 
4.1. Rejalashtirish tushunchasi va uning maqsadlari 
 
Iqtisodiy  rivojlanishning  yuqori  darajasiga  ega  bo’lgan  jamiyatda 
rejalashtirish  vositasi  boshqaruv  jarayonida  muqarrar  yordamchi 
hisoblanadi.  
Ham  davlat,  ham  xususiy  tashkilotlar  murakkab  vaziyatda  o’z 
maqsadlari  va  o’z  faoliyatini  rejalashtirishi  lozim.  Davlat  ijtimoiy 
xavfsizlik, 
transport, 
mudofaa, 
xalqaro 
munosabatlar 
sohasidagi 
rejalashtirish,  shuningdek  umumiy  davlat  soliqlarini  rejalashtirish  bilan 
shug’ullanadi.  Xususiy  korxonalarda  sotish,  ishlab  chiqarish,  saqlash, 
ta’minot,  investistiyalar  va  xodimlar  rejalashtiriladi.  Va,  nihoyat  uy 
xo’jaligi darajasida rejalashtirish predmeti sifatida o’z daromadi, iste’mol, 
mablag’larni  tejash,  ta’lim,  qarilikni  ta’minlash,  mol-mulk,  uy  qurish  va 
sayohatni tanlash mumkin.  
Rejalashtirish  muddati,  aniqligi,  kiritiladigan  tuzatishlar  va 
muvofiqlashuv  darajasiga  ko’ra  turlicha  bo’lishi  mumkin.  Quyidagi 
belgilar umumiy hisoblanadi:  
 - tartibga solingan jarayon,  
 - axborotga ishlov berish,  
 - loyihani ishlab chiqish,  
 - muayyan maqsadlarga erishishga yo’naltirilganlik,  
 - kelajakka nisbatan munosabat.  
Rejalashtirishning 
oliy 
maqsadi 
korxonaning 
maqsadlariga 
erishishning amaliy vositasi  bo’lish,  ya’ni  mablag’lar,  muqobil variantlar, 
shuningdek  maqsadlarga  erishish  imkoniyatlari  va  xatarlarini  o’z  vaqtida 
aniqlash va tegishli tadbirlarni tanlashdan iborat.  
Ushbu asosiy maqsaddan rejalashtirishning qator alohida maqsadlari 
kelib chiqadi. Rejalashtirishning quyidagi maqsadlari ajratiladi:  

---

 
66 
 -  maqsalarning  yo’naltirilishi:  rejalashtirish  yo’li  bilan  quyi  tartib 
maqsadlari  va  shaxslar  hamda  bo’limlar  harakatlari  yuqori  tartib 
maqsadlari bilan muvofiqlashtiriladi;