B. Аbidov, О. G‘. Аzimov, U. А. Ziyamuhamedova neft-gaz sintezi аsоslаri

6.13. Yuqori aromatlashtirilgan distillatlar va alkilaromatik 
uglevodorodlarni dealkillash 
Mazkur jarayon Germaniyada ikkinchi jahon urushi yillari keng
joriy etilgan bo‘lib, yuqori oktanli benzinlar va aromatik uglevodo-
rodlar olish uchun qo‘llanilgan. АQSHda jarayon benzol va naftalin
olish maqsadlari uchun keng ko‘lamda olib boriladi. Хorijda benzol
va naftalinni yetishmay qolganligi sababli ushbu jarayon tez rivojla-
nadi. Dealkillash jarayonining 2 turi mavjud: termik va katalitik.
Reaksiya sxemasi:
Termik  dealkillash  750ºC  da  40  atmosfera  bosimi  ostida  bora-
di. Jarayon haroratini pasaytirish va benzolning salmog‘ini oshirish
maqsadlarida qo‘llanma adabiyotlarda molibden, kobalt, nikel oksid-
lari  (aluminiy  oksidida)  yoyuvchili  katalizatorlarni  ishlatish  hamda
katalitik  deallash  jarayonini  620ºC  da  amalga  oshirish  to‘g‘risida
ko‘rsatmalar  mavjud.  Bunda  xrom  va  aluminiy  oksidlari  asosidagi
katalizatorlarga afzallik berilgan.