B abdullayeva, M. Usmonbayeva, O’. Asqarova, F. Ehsonova, S. Hakimov

“Lavhlar  uyi” 
–
 
e.av.  III  asrning  boshida  Old  Osiyoda,  qadimgi  Shumer 
davlatida  tashkil  topgan  dastlabki  ta’lim  muassasasi.  “Lavhlar  uyi”  (qad.  shumer.  – 
edublar)da o’qitish ishlari loydan yasalgan lavh (taxtacha ko’rinishidagi loy lavhlar) 
yordamida olib borilgan. Kichik hajmdagi “Lavhlar uyida” birgina o’qituvchi faoliyat 
olib  borgan  bo’lib,  uning  majburiyatlari  maktabni  boshqarish,  o’quvchilar  o’qish-
yozishni  o’rganadigan  lavh-modellarni  tayyorlash  hamda  mashqlarni  lavhalarga 
yozishdan  iborat  bo’lgan.  Bir  qadar  katta  “Lavhlar  uylari”    yozishni,  hisoblashni, 
rasm  chizishni  va  boshqalarni  o’rgatadigan  alohida  o’qituvchilarga  ega  bo’lgan.  Bu 
kabi ta’lim muassasalarida maxsus boshqaruvchi, tartib va intizomni nazorat qiluvchi 
shaxslar  ham  faoliyat  olib  borishgan.  Ta’lim  olish  pulli  bo’lib,  o’qituvchining  ish 
haqi uning obro’siga bog’liq bo’lgan. 
“Lavhlar  uyi”ning  o’quvchilari  o’qish,  yozish,  sanash,  mixxat  yozuvidagi 
belgilar,  hayotiy  voqeliklar,  ertaklar,  afsonalarni  yodlash,  turli  imoratlarni  qurish, 
savdo-sotiqni  tashkil  etish,  yuridik  va  b.  hujjatlarni  yuritish,  yer  maydonlarini 
o’lchash,  mulkni  bo’lish,  material,  metall,  o’simliklarni  ajrata  bilish,  kohinlar, 
cho’ponlar  va  hunarmandlarning  so’zlarini  tushuna  olish  kabi  bilim,  ko’nikma  va 
malakalarni o’zlashtirgan. 
“Lavhlar  uyi”ning  bitiruvchilariga  alohida  talablar  qo’yilgan.  Ular  arifmetik 
amallarni  bajarish,  yozish,  qo’shiq  kuylash  va  musiqa  asboblarida  kuylar  chalish, 
qurbonlik  keltiriladigan  marosimlarni  uyushtirish,  turli  vaziyatlarni  muhokama 
qilishga doir ko’nikma, malakalarini puxta o’zlashtira olgan bo’lishlari zarur edi.