B abdullayeva, M. Usmonbayeva, O’. Asqarova, F. Ehsonova, S. Hakimov

 
Nazorat ishlari 
(pedagogik  jarayonda)
 
– o’quvchi (talaba)lar tomonidan bilim, 
ko’nikma, 
malakalarning 
o’zlashtirilganligi, 
ma’naviy-axloqiy 
sifatlar, 
dunyoqarashning  shakllanganlik  darajasini  aniqlash,  tahlil  qilish  imkonini  beruvchi 
didaktik  va  ijtimoiy  topshiriqlar.  Ta’lim  jarayonidagi  nazorat  ishlari  quyidagi 
vazifalarni  bajaradi:  nazorat  (o’quv  materiallarini  o’rganishning  keyingi  bosqichiga 
o’tish  imkoniyatlarini  aniqlashtiradi;  o’qituvchi  tomonidan  o’quv  metodlari  va 
usullarining  to’g’ri  tanlaganligini  belgilaydi);  o’qitish  (o’quvchilar  tomonidan  qaysi 
mavzularning puxta o’zlashtirilganligi yoki aksincha, o’zlashtirilmaganligini aniqlash 
asosida  qo’shimcha  chora-tadbirlarni  belgilash  imkoniyatini  yaratadi);  tarbiyalash 
(o’quvchilar  tekshirishga  tayyor  bo’lish  uchun  darslarni  o’z  vaqtida  tayyorlaydi, 
bo’sh  vaqtdan  unumli  foydalanishga  harakat  qiladi,  intizomga  o’rganadi;  qolaversa, 
o’quvchilarning  bilim,  qobiliyatlarini  o’zlari  mustaqil  aniqlashlariga  ham  yordam 
beradi; buning natijasida kamchiliklarni ko’ra olish va uni tugatish yo’llarini izlashga 
ko’maklashadi); rivojlantirish (shaxsning tafakkurini o’stirish, his-tuyg’ulari, axloqiy 
sifatlarini tarbiyalashga imkon tug’iladi). 
 
Neofashizm
  (lot.  “neo”  –  yangi,  ital.  “fascismo”,  “fascio”  negizida)  –  to’da, 
bog’ma,  uyushma)  eng  reaksion  terroristik  diktatura  g’oyalarini  davom  ettiruvchi 
guruhlar  harakati.  U  Ikkinchi  jahon  urushi  yillarida  tor-mor  etilgan  fashizmning 
“vorisi”  sifatida  namoyon  bo’ladi.  Neofashizm  shovinizmni,  irqchilikni  targ’ib 
etishga  asoslanadi.  U  yoshlarni  o’ta  millatchilik  va  ijtimoiy  demogoglik  ruhida 
tarbiyalashni o’z oldiga maqsad qilib qo’yadi. Harakat tarafdorlari ijtimoiy-iqtisodiy 
beqarorlik  yuzaga  kelgan  vaziyatlarda  kuchayadi.  Neofashizm  g’oyaviy  kurash 
cheklangan  usullari,  ya’ni,  qurolli  to’qnashuvlarsiz,  turli  nashr  ishlarini  chop  etish, 
tarqatish    va  sh.k.dan  foydalanadi.  Biroq,  bu  harakat  ham  o’ta  xavfli  hisoblanadi. 
Jamiyatda  kechayotgan  ijtimoiy-iqtisodiy  beqarorlik,  aholining  hukumatga  bo’lgan 
ishonchsizligi  hokimiyat  tepasiga  neofashistlarning  kelishi  uchun  qulay  sharoitni 
yaratishi  mumkin.  Neofashizmga  qarshi  kurashning  eng  samarali  usuli  jahon 
miqyosida turli millat va elatlarning eng ezgu umuminsoniy, mamlakatlar miqyosida 
esa  milliy  hamda  umuminsoniy  qadriyatlar  birligi  hamda  o’zaro  uyg’unligiga 
asoslangan g’oyalar atrofiga birlasha olishi, neofashizmga qarshi birgalikda kurashish 
sanaladi. 
 
Neyropedagogika
 – inson miyasining ijodiy imkoniyatlarini aniqlash va amaliy 
(funksional) rivojlantirish, shaxsda faoliyatga nisbatan faol, ongli munosabatni  qaror 
toptirish,  ijtimoiy  xulq-atvorni  psixologik  korreksiyalash,  bolalar  ruhiy  rivojlanishni 
tashxislash,  bashoratlashning  yangi  ilmiy  dasturlari,  samarali  shakl  va  metodlarini, 

---

 
147 
yangi turdagi maktabgacha ta’lim muassasalari faoliyatini tadqiq etadigan fan.