B. A. Xakimov biologiya fanidan masalalar

birlamchi tana bo‘shlig‘i----blastosel 
deb ataladi. 

---

111 
Xakimov Bahodir Absamatovich 91 971 61 42
Gastrulyatsiya--- homilaning
ikki varaqli
davridir. Bu davrda embrional hujayralar
takomillashuvi hamda harakati jadallashadi va bu homila varaqlarining hosil bo‗ lishiga olib
keladi. 
Organizmning shaxsiy (individual) taraqqiyoti
ontogenez
deb ataladi. Ontogenez jinsiy
ko‗payuvchi organizmlarda otalanishdan (zigota hosil bo‗lishi bilan) boshlanib, shu
individning o‗limi bilan tugaydi. X IX asrda E.Gekkel va F.Muller individlar ontogenezini
o‗rganib u shu turning filogenezining (tarixiy rivojlanishining) qisqacha takrorlanishi
ekanligini aniqladilar. Ularning bu xulosasi fanda biogenetik qonun sifatida ma‘lum.
Ontogenezning
lichinkali
, 
lichinkasiz,
ona qornida
kechuvchi turlari mavjud.
Lichinkali ontogenez
asosan umurtqasiz hayvonlarga xosdir.
Lichinkasiz ontogenez
esa tuxum hujayrasida sariqlik moddasi ko‗p bo‗ lgan qushlarda, 
reptiliyalarda va xordalilarda uchraydi.
Sutemizuvchilar va odamlarga
ona qornida
kechuvchi ontogenez xosdir. Chunki ularning
tuxum hujayrasi juda kam miqdorda sariqlik tutadi va rivojlanayotgan organizm ozuqani ona 
organizmidan oladi 
 
Embirional rivojlanish davridagi 1-bosqichi maydalanish. Unda maydalanish quyidagi 
tartibda amalga oshadi 
M-meridional bo'linish 
E-ekvotoryal bo'linish 
1. M_2 ta blastomer(1-bo‗linish) 
2. M_4 ta blastomer(2-bo‗linish) 
3. E_8 ta blastomer(3-bo‗linish) 
4. M_16 ta blastomer(4-bo‗linish) 
5. E_32 ta blastomer(5-bo‗linish) 
6. M_64 ta blastomer(6-bo‗linish) 
7. E_128 ta blastomer(7-bo‗linish) 
8. M_256 ta blastomer(8-bo‗linish) 
9. E_512 ta blastomer(9-bo‗linish) 
10. M_1024 ta blastomer(10-
bo‗linish) 
11. E_2048 ta blastomer(11-bo‗linish) 
12. M_4096 ta blastomer(12-
bo‗linish) 

---

112 
Xakimov Bahodir Absamatovich 91 971 61 42