B. A. Xakimov biologiya fanidan masalalar

Genotip
- ma`lum organizmlarning barcha genlarining yig`indisi. 
Allel belgilar
- (
alternativ
) – organizmdagi juft genlar (belgilar) 
Masalan: sariq – yashil; silliq- burishgan; qizil – oq; jingalak- tekkis; 
Gomozigota
- organizm genotipidagi ikkita bir xil genlar (belgilar) bo`lishi Gomozigota organism 
dominant (AA, yoki BB) va retsessiv(aa yoki bb) holatda bo`ladi. 
Geterozigota 
– organizm genotipidagi allel genlarning bir-biridan farq qilishi biri dominant, 
ikkinchisi retsessiv (Aa yoki Bb ,Cc Dd va hakozo.) bo`lishidir. 
Dominant belgilar 
– katta harflar bilan belgilanadi (ma`nosi ―ustunlik qiluvchi‖ birinchi avlodda 
yuzaga chaqadi.) 
Retsessiv belgi 
–kichik harflar bilan belgilanadi (ma`nosi lot ―chekinish‖) ta`sirni berib 
qo`yadigan, yuzaga chiqmaydigan (namoyon bo`lmaydigan) genlar. 

---

116 
Xakimov Bahodir Absamatovich 91 971 61 42
Gibridologik usulining o„ziga xosliklari quyidagicha: 
1. Ayrim belgilar (odatda 1 yoki 2 juft alternativ belgilar) 
irsiylanishini tahlil qilish. 
2. Duragaylash uchun sof liniyalar yoki gomozigotalardan 
foydalanish. 
3. Har bir individdan olingan avlodni alohida tahlil qilish. 
4. Juda ko‘p belgilardan bitta yoki bir-birini inkor etuvchi 
belgilarni ajratib olish va ketma-ket keladigan bir qancha 
avlodlarda ularning yuzaga chiqishini aniq miqdoriy tahlil qilish 
Mendel tomonidan o`rganilgan no`xat o`simligining irsiy belgilari 
Belgilar 
Dominant 
Retsessiv
Don shakli
Silliq
Burishgan 
Don rangi
Sariq
Yashil 
Gul rangi
Qizil
Oq 
Poya uzunligi
Uzun
Kalta 
Don shakli
Oddiy dukkak
Bo`g‘imli dukkak