|
Məntiqsiz neqativ qanunauyğunluqlardan biri də ondadır ki, yaranmaqda olan azərbaycan burjuaziyasının nümayəndələri bu gün öz pullarını şou-biznes işlərinə sərf edirlər, elm və incəsənət əsərlərinin çapına, təbliğinə və yayılmasına sərmayə qoymağa səy etmirlər. İstərdik ki, müasir messenatlarımız Z.Tağıyevin, M.Nağıyevin və digər millət fədailərimizin millətin, elm və mədəniyyətin gələcək inkişafı üçün gördükləri qlobal işlərdən nümunə götürsünlər.
Elmə, təhsilə qarşı yaranmış biganəliyin və məntiqsiz oyunların nəticəsidir ki, oxucularımız müasir elm tarixində iz qoyan və elmi kəşfləri olan Lütvizadə, Ə.Cavan, R.Əliyev və E.Babayev kimi dünya şöhrətli alimlərimizin nəinki elmə gətirdikləri yenilikləri, hətta adlarını da bilmir, ancaq bütün müğənniləri və idmançıları yaxşı tanıyırlar. Bunun bir səbəbini də elmi təbliğatın və elmi araşdırmaların zəifliyində axtarmaq olar. Digər paradoksal vəziyyət ondadır ki, elm adamları populyarlığa meyilli olmurlar, daha çox konkret elmi sistem yaratmağa və iş görməyə can atırlar. Tarixi bir rəvayəti yada salaq. A.Eynşteyn deyərmiş ki, adamlar mənim nəzəriyyəmi anlamırlar, bəs nə üçün mənim arxamca qaçıb özlərini həlak edirlər?
Ç.Çaplinin ona verdiyi cavab maraqlıdır: «Səni adamlar başa düşmədikləri, məni isə hamısı başa düşüb anladıqları üçün alqışlayırlar».
Bu kontekstdən çıxış edərək, qısaca demək olar ki, indi elə bir dövr, şərait yaranmışdır ki, gəncərimizin elmin, incəsənətin sirlərinə, yiyələnməsini tələb edən və müəyyən total qrupun şəxsi mənafeyinə hasar çəkmək istəyən alimləri, ziyalıları anlamaq istəmirlər, hətta onları xalq düşməni qiyafəsində ölkədən çıxarmağa səy edirlər. Bu paradoksal vəziyyətə nə vaxt son qoyulacağı isə hələlik inteqral altındadır.
Əgər əvvəlki təhsil sistemində olduğu kimi, tədris işlərinə, elmə və kitaba həvəs və güclü maraq olarsa, elmi-nəzəri mübahisələrdə də, alimlərimiz bəzi elmi anlayışların işlədilməsində dolaşıqlığa, məntiqsizliyə və elmi səhvlərə yol verməz. Bu yaxın günlərdə tanınmış alimlərdən bir neçəsi mübahisə edərək, iqrar edirdilər ki, biz hökmən öz milli metodologiyamızı yaratmalıyıq.
Konkret deyək ki, elmdə, incəsənətdə saç ağartmış alimlərimiz də yaxşı bilir ki, insan təfəkküründə dərin kök salmış elə elmi anlayışlar vardır ki, onlar bütün dillərdə öz mənasını saxlayır, onun həcmini azaltmaq yaxud da, tərcümə edib milli dil qəlbinə salmaq olmaz. Tədqiqatçılarımız gözəl bilir ki, milli şüurdan, milli ideologiyadan, milli məişətdən, milli mədəniyyətdən və digər şeylərdən geniş danışmaq olar və burada heç bir məntiqi ziddiyyət yoxdur, lakin «milli metodologiya» anlayışından yox. Çünki «metodologiya» anlayışı əvvəla, müxtəlif elmlərdə istifadə olunan idrak metodlarının, vasitə və üsullarının toplusunu ifadə edir. İkincisi, bu anlayış idraki və praktik fəaliyyətin vasitələrini, prinsiplərini və ilkin şərtlərini tədqiq edən bilik sahəsi kimi başa düşülür və burada idrak prosesinin dəyişdirici fəaliyyətinə xüsusi diqqət yetirilir. Konkret bilik sahəsi kimi, metodologiyanın başlıca funksiyaları aşağıdakılardır: 1. Elmi fəaliyyətin özünün digər fəaliyyət sahəbri ilə qarşılıqlı əlaqəsinin mənasını aşkara çıxarmaqdır; 2. Elmi fəaliyyətin təkmilləşdirilməsi, konkret axara düşməsi və səmərələşdirilməsi vəzifələrini yerinə yetirir.
Ədəbiyyat
-
Dünya dahilərsiz yaşaya bilməz. B.: 2010
-
İsrafilov M. Təfəkkür: Formal və dialektik məntiqin qarşılıqlı əlaqəsi. B.: 1998
Məntiqli və məntiqaiz məqamların nəticələri
M.İsrafilov.
Rezüme.
Insan təfəkküründə dərin kök salmış elə elmi anlayışlar vardır ki, onlar bütün dillərdə öz mənasını saxlayır, onun həcmini azaltmaq yaxud da, tərcümə edib milli dil formasına salmaq olmaz. Əgər əvvəlki təhsil sistemində olduğu kimi, tədris işlərinə, elmə və kitaba həvəs və güclü maraq olarsa, elmi-nəzəri mübahisələrdə də, alimlərimiz bəzi elmi anlayışların işlədilməsində dolaşıqlığa, məntiqsizliyə və elmi səhvlərə yol verməz.
Результаты логических и нелогических рассуждений
М.Исрафилов.
Резюме
Научные концепции, которые глубоко укоренились в сознании человека, сохраняют свое значение на всех языках, невозможно уменьшить или увеличить их объем, они не могут быть переведены на государственный язык. Как и в системе образования, в преподавательской работе также нужны энтузиазм и большой интерес к науке, к книге, научно-теоретическим дискуссиям, в результате ученые не будут допускать в использовании научных понятий, путаницы, ошибок, алогичности и т.д.
Results of logical and non-logical reasoning
M.Israfilov.
Summary
Scientific concepts that are deeply rooted in the human mind, retain their value in all languages, it is impossible to reduce or increase their volume, they can not be translated into the official language. As in the education system, teaching also need enthusiasm and a keen interest in science, the book, the scientific and theoretical discussions, as a result, scientists will not tolerate the use of scientific concepts, confusion, errors, illogical, etc.
Do'stlaringiz bilan baham: |
