Azotning tabiatda aylanishi


ATMOSFERA HAVOSIDAN AZOT VA KISLOROD ISHLAB CHIQARISH



Download 41,03 Kb.
bet2/7
Sana09.07.2022
Hajmi41,03 Kb.
#762023
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
AZOTNING TABIATDA AYLANISHI

ATMOSFERA HAVOSIDAN AZOT VA KISLOROD ISHLAB CHIQARISH


HAVONI AJRAT1SH USULLARI


Azot va kislorodni hozirgi davrda atmosfera havosini siqib va sovitib, suyuqlikka aylantirib, so'ngra har xil usullardan birini qo'llab, ajratib ishlab chiqariladi.
Atmosfera havosi ko‘p komponentli gazlar aralashmasidan iborat bo'lib, suv bug'idan quritilgan havoning to‘liq tarkibi 3.1-jadvalda keltirilgan.
3.1-jadval
QURITILGAN HAVO TARKIBI
Atmosfera havosi tarkibida juda oz miqdorda bu gazlardan tashqari metan, azot mono oksidi va boshqa gazlar ham bo'lishi mumkin. Ammo, texnik hisoblarda quritilgan havoning o‘rtacha tarkibini (N2) 79% azot va (O2) 21% kisloroddan iborat deb qabul qilingan.
Demak, amaliyotda quruq havoni azot va kisloroddan tashkil topgan binary gaz aralashmasi deb hisoblash mumkin. Bunday shartli holat havoni uni tashkil etuvchi komponentlarga ajratishdek murakkab jarayonni anchagina soddalashtirishga olib keladi.
Havoni ajratishni asosiy murakkabligi shundan iboratki, suyuq azot va kislorodlarni atmosfera bosimida qaynash temperaturalari mos ravishda 77,39 К va 90,19 К ga teng bo‘lib, ular orasidagi farq juda kichik ya’ni 12,8 К gagina tengdir, xolos.
Yuqoridagilarni e’tiborga olib, havoni ajratishning quyidagi tur va usullarini taklif etish mumkin. Bu turlar ikki xilga bo‘linadi: a) kimyoviy tur; b) fizik tur. Kimyoviy tur bo‘yicha havoni ajratishda uning komponentlaridan birini bironta (absorbent yoki adsorbent) modda bilan kimyoviy reaksiyaga kiritish orqali o'ziga biriktirib olib, gaz fazasida esa havoning ikkinchi komponenti qoladi. Bu turga misol tariqasida havodagi kislorodni qizdirilgan mis bilan yuqorida bayon qilingan kimyoviy reaksiyasini ko'rsatish mumkin


4Cu + O2 = 2 Cu2O + Q (3.1)


Bu reaksiya bo‘yicha gaz fazasida deyarli toza azot qoladi. Yoki havodagi kislorodni organik birikma - piragallolni ishqordagi eritmasi orqali yuttirib, gaz fazasida ozod elementar azotni qoldirish va hokazolar. Bu tur texnologik jihatdan nisbatan sodda bo‘lsa ham, ammo iqtisodiy samaradorligi jihatdan anchagina pastdir. Shuning uchun ham, bu tur amaliyotda ishlatilmaydi.
Havoni ajratishning fizik turiga quyidagi usullarni kiritish mumkin:

  1. paramagnitli usul;

  2. markazdan qochma kuch usuli.

  3. adsorbsiya usuli;

  4. diffuziya usuli;

  5. havoni fraksiyaviy kondensatsiyalash usuli;

  6. suyuq havoni bug’latish usuli;

  7. suyuq havoni rektifikatsiyalash usuli.


  8. Download 41,03 Kb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish