Azotli o’g’itlar, ularning tavsifi, ishlab chiqarish texnologiyasi Mineral o’g’itlar va ularning turlari

Aralash o’g’itlar hosil qilishda oddiy o’g’itlar mexanikaviy yo’l bilan aralashtiriladi. Lekin, har qanday o’g’itni ham bir-biri bilan aralashtirish mumkin bo’lavermaydi, chunki ular o’zaro kimyoviy reaksiyalarga kirishib, tarkibidagi oziq elementlar erimaydigan holatga o’tishi mumkin. Ba’zan o’g’itlarning xossalari ham yomonlashib qoladi. Ko’pincha aralashma kompleks o’g’itlarga mikroo’g’itlar, turli qo’shimchalar-to’ldirgichlar qo’shiladi. Olinayotgan oddiy o’g’itlarning nisbatini o’zgartirib, bunday o’g’itlar turlarini ko’paytirish mumkin. Bu o’g’itlarni tayyorlash texnologiyasi juda oson. Agrokimyoviy vazifaga ko’ra, o’g’itlar bevosita va yerning fizikaviy, kimyoviy va biologik xossalarini yaxshilash orqali ta’sir qiladigan o’g’itlarga bo’linadi. Ozuqa elementlarning turiga ko’ra o’g’itlar azotli, fosforli, kaliyli, magniyli, borli va shu kabi turlarga bo’linadi.

• Aralash o’g’itlar hosil qilishda oddiy o’g’itlar mexanikaviy yo’l bilan aralashtiriladi. Lekin, har qanday o’g’itni ham bir-biri bilan aralashtirish mumkin bo’lavermaydi, chunki ular o’zaro kimyoviy reaksiyalarga kirishib, tarkibidagi oziq elementlar erimaydigan holatga o’tishi mumkin. Ba’zan o’g’itlarning xossalari ham yomonlashib qoladi. Ko’pincha aralashma kompleks o’g’itlarga mikroo’g’itlar, turli qo’shimchalar-to’ldirgichlar qo’shiladi. Olinayotgan oddiy o’g’itlarning nisbatini o’zgartirib, bunday o’g’itlar turlarini ko’paytirish mumkin. Bu o’g’itlarni tayyorlash texnologiyasi juda oson. Agrokimyoviy vazifaga ko’ra, o’g’itlar bevosita va yerning fizikaviy, kimyoviy va biologik xossalarini yaxshilash orqali ta’sir qiladigan o’g’itlarga bo’linadi. Ozuqa elementlarning turiga ko’ra o’g’itlar azotli, fosforli, kaliyli, magniyli, borli va shu kabi turlarga bo’linadi.

Azotli, fosforli va kaliyli o’g’itlar ko’p ishlatiladi. Tarkibidagi elementlarning ko’p yoki ozligiga ko’ra ular oddiy- tarkibida asosan bitta ozuqa elementi bor va kompleks- tarkibida ikki yoki uchta ozuqa elementi bor o’g’itlarga bo’linadi. O’g’it tarkibida ozuqa elementlar miqdori ko’p bo’lsa, kontsentrlangan o’g’itlar deyiladi.

• Azotli, fosforli va kaliyli o’g’itlar ko’p ishlatiladi. Tarkibidagi elementlarning ko’p yoki ozligiga ko’ra ular oddiy- tarkibida asosan bitta ozuqa elementi bor va kompleks- tarkibida ikki yoki uchta ozuqa elementi bor o’g’itlarga bo’linadi. O’g’it tarkibida ozuqa elementlar miqdori ko’p bo’lsa, kontsentrlangan o’g’itlar deyiladi.
• O’g’itlar agregat holatiga ko’ra qattiq, suyuq (ammak, o’g’itlarning suvdagi eritmasi va suspenziyasi), gaz holatidagi o’g’itlarga bo’linadi.
• O’simliklarning o’g’itlarni o’zlashtirishi o’g’itlarning eruvchanligiga, yerning xususiyatiga, ya’ni birinchi navbatda tuproq eritmasidagi vodorod ionlarining kontsentratsiyasiga bog’liq. Bulardan tashqari qishloq xo’jaligida mikroo’g’itlar (bor, mis, marganes, rux, yod va shu kabilar), bakteriyali o’g’itlar (tuproqda hayot kechiradigan ba’zi foydali bakteriyalar), zaharli kimyoviy vositalar (qishloq xo’jaligida o’simlik zararkunandalariga qarshi kurashishda insektitsidlar, fungitsidlar, gerbitsidlardan foydalaniladi) ham ishlatiladi.

• Azotli, fosforli va kaliyli o’g’itlar ko’p ishlatiladi. Tarkibidagi elementlarning ko’p yoki ozligiga ko’ra ular oddiy- tarkibida asosan bitta ozuqa elementi bor va kompleks- tarkibida ikki yoki uchta ozuqa elementi bor o’g’itlarga bo’linadi. O’g’it tarkibida ozuqa elementlar miqdori ko’p bo’lsa, kontsentrlangan o’g’itlar deyiladi.
• O’g’itlar agregat holatiga ko’ra qattiq, suyuq (ammak, o’g’itlarning suvdagi eritmasi va suspenziyasi), gaz holatidagi o’g’itlarga bo’linadi.
• O’simliklarning o’g’itlarni o’zlashtirishi o’g’itlarning eruvchanligiga, yerning xususiyatiga, ya’ni birinchi navbatda tuproq eritmasidagi vodorod ionlarining kontsentratsiyasiga bog’liq. Bulardan tashqari qishloq xo’jaligida mikroo’g’itlar (bor, mis, marganes, rux, yod va shu kabilar), bakteriyali o’g’itlar (tuproqda hayot kechiradigan ba’zi foydali bakteriyalar), zaharli kimyoviy vositalar (qishloq xo’jaligida o’simlik zararkunandalariga qarshi kurashishda insektitsidlar, fungitsidlar, gerbitsidlardan foydalaniladi) ham ishlatiladi.