Азимжон қосимов тиббий терминлар изоҳли луғати

11


Тнббии терминлар изоҳли луғати


да берилди. Мас.: шилпиқ — иккинчи номи трахома, ришта — иккинчи номи дракункулёз, хунаса — иккинчи номи гер- мафродит ва ҳ.
Луғатда имкон борича, халқ орасида тарқалган тиббий терминларга алоҳида эътибор берилди. Шу боис, баъзи ўрин- ларда синоним ҳисобланган айрим терминлар бош планга олиб чиқилди ва уларга тегишли изоҳлар берилиб, сўнг эса расмий терминни кўрсатиб ўтиш билан чекланилди. Мас.: Норасолик (изоҳ матни). Ас. т. Аномалия; Сизлоғич II (изоҳ матни). Ас. т. Фолликулит; Тикиш (изоҳ матни). Ас. т. Чок; Пилла (изоҳ матни). Ас. т. Ўткир одовтоген периостит ва ҳ.
Айрим синоним терминлардан бирининг омма орасида халқчиллигини, иккинчисининг илмийлигини ва уларнинг ҳали дифференцияланмаганлигини ҳисобга олиб иккаласи- ни ҳам асосий термин қилиб кўрсатиш мақсади кутилган- лигидан уларнинг биригагина изоҳ бериб, иккинчисини матн- дан кейин "Иккинчи номи" ("Ик. номи) "бу" деб кўрсатиб ўтиш жоиз, деб топилди. Мас.: Ранг ажратмаслик (изоҳ мат- ни). Ик. номи Дальтонизм; Сиидик тутилиши (изоҳ матни). Ик. номи Ишурия; Асаб касалликлари (изоҳ). Ик. номи Нерв касалликлари ва ҳ.
Терминларга бу хилда ёндошганлигимиз ва халқ ораси- даги терминларни биринчи ўринга олиб чиқиб уларга изоҳ- лар берганлигимиз шу вақтга қадар Ватанимизда Европа ме- дицинаси асосида ривож топиб амал қилиб келаётган тиб илми (терминлари) билан миллий халқ табобати (терминла- ри) оралиғидаги жарликни йўқотишга сал бўлса-да хизмат қилса ажаб эмас.
Баъзи терминлар изоҳида ўқувчиларнинг тиббий били- мига кўмаклашиш мақсадида луғат принципларидан чиқиб бўлса ҳам, батафсилроқ тушунтириб кетишни лозим кўрдик.
Русийзабон луғатхонларнинг Давлат тили бўлмиш ўзбек тилини ўрганишларига, керакли терминларни осонгина топишлари учун қулай шароит яратиш ва уларни тезда ўзлаштириб олишга имкон туғдириш мақсадида луғат сўнггида изоҳсиз "Русча-ўзбекча-лотинча" вариантлар ҳам келтириб ўтилди.
Хуллас, ниятимиз "сўз — дурдона, уни одамларга гулдас- та қилиб тут" деганларидек, терминларни ихчамгина бир гул- даста қилиб китобхонларга тақдим этиш. Зукко ўқувчилар бу ишимизни ҳам хайрли санаб қабул қилсалар, муроду мақ- садимизга етган бўлар эдик.


иии.21уои2.сот ки(иЬхопаз1