Азимжон қосимов тиббий терминлар изоҳли луғати

Тнббии терминлар изоҳли луғати


10


Ас. т. Перкуссия.
Рус. Перкуссия.
Луғатнинг ушбу жилдида изоҳ берилган терминларнинг русча-байналмилал синонимлари (агар бўлса) кўрсатиб ўтил- мади. Чунки бу хилдаги русча-байналмилал синонимлар ре- жамизга кўра лугатнинг II ва III жилдларида берилади. Улар- нинг аксари — русча аффикс олмаганлари бу ерда русча асосий (бош) терминларга синоним қилиб кўрсатилган қатор- да ораси очиқ ҳарфларда (разряд) берилган. Мас.:
Мохов — тери, периферик нерв системаси, кўз ва айрим ички аъзолар секин-аста касалликка тортилиб бориши би- лан изоҳланадиган мохов таёқчаси келтириб чиқарувчи су- рункали юқумли касаллик.
Рус. Лепра; син.: Г енсена болезнь, проказа, гансе- ниаз, гансеноз.
Шунингдек, айрим терминларнинг матндан кейин русча эквивалентлари кўрсатилмади. Буни мазкур терминларнинг ўзбекчадаги таъриф-тавсифи русчадагига тўла мос келмас- лиги билан изоҳлаш мумкин. Чунки мазкур лугатда термин- лар русчадан ўзбекчага эмас, балки ўзбекчадан русчага ўгирилди. Шу сабаб, ҳатто, баъзи ўринларда русча термин- лар ўзбекча терминлар ифодалаган маънони тўла ифодалай олмаган бўлиши мумкин.
Баъзи ўринларда асосий термин (Ас. т.) кўрсатиб ўтилга- ни ҳолда ўзбекча бўлганлиги учун унинг синонимига изоҳ берилди ва шу синонимдан кейин қавс ичида бошқа сино- нимлари ҳам қайд қилиб ўтилди. Мас.: Оғриқ қолди- рувчи воситалар (син.: оғриқ қолдирувчилар, оғриқ қолдирувчи дорилар, оғриқ қолдирув- чи моддалар) ва изоҳ матни.
Ас. т. Аналгезияловчи воситалар.
Рус. Аналгезируюшре средства; син.: анальгетики, болеу- толяюшде средства.
Айрим ўринларда барчага маълум бўлган, умумистеъмол- даги "сўзлар"га ҳам изоҳ берилди. Бундан мақсад уларнинг тиббий тушунчаларни ифодаловчи терминлар эканлигини янада таъкидлаб ўтишдан иборатдир. Мас.: ювиш, ювиниш, сузиш, ичиш ва ҳ.
Рус ва Европа тилларида асосий бўлмиш бир лексемадан иборат терминлар ёки бирикмалар луғатда ўзбекча сино- нимлар қаторига ўтказилди ёки иккинчи асосий ном тарзи- и««.21уои2.сот ки(иЬхопаз1