Aylanma mablag`larning tarkibi, manbalari va korxona balansida joylashuvi

Korxonalarning o‘z aylanma mablag‘lari quyidagi manbalardan tashkil topadi:

a) davlat korxonalarida byudjetdan ajratmalar hisobidan;

b) yuqori tashkilotlarning ajratmalari;

v) ta’sischilarning pay badallari;

g) aksiyador korxonalarda aksiyalar chiqarish va sotish yo‘li bilan vujudga keladigan manbalar hisobidan.

Aylanma mablag`larning manbalari

Korxonaning o‘z aylanma mablag‘lari uning kapitalida o‘z ifodasini topadi. Ustav kapitali asosan foyda hisobidan yoki qo‘shimcha aksiyalar chiqarish va sotish hisobidan ko‘paytirib boriladi. Korxonaning o‘z kapitalining miqdori qancha yuqori bo‘lsa, uning faoliyati shunchalik boshqa kreditorlarga bog‘liq bo‘lmaydi, ya’ni o‘z aylanma mablag‘larining yuqori salmog‘i korxonaning moliyaviy jihatdan mustaqilligidan dalolat beradi.

Aylanma aktivlarning ikkinchi manbasi - bank krediti va boshqa qarz mablag‘lari hisoblanadi. Korxonaning normal faoliyatini olib borish uchun o‘z aylanma mablag‘lari etarli bo‘lmasa, oborotga qisqa muddatli bank kreditlari jalb qilinishi mumkin. Xo‘jaliklar faoliyatida bunday ahvol mavsumiy va vaqtinchalik zahiralar va xarajatlarni qoplash, akkreditiv ochish va boshqa hisob-kitoblarni amalga oshirish jarayonida va boshqa shunga o‘xshash holatlarda yuzaga keladi.