Alkogolsiz ichimliklarni ko‘rsating:
-
kola napitkasi
-
mineral suvlar
-
aroq
-
vinolar
-
achishdan xosil bulgan napitkalar
-
pivolar
-
gazlangan yaxna ichimliklar
-
soklar
-
ekstraktlar
-
viski
-
. Mineral o‘g‘itlar zanjiri manfiy bo‘lgan elementlar:
-
o‘simlik
-
suv
-
ionosfera
-
xayvonlar.
-
ko‘mir
-
chumolilar
-
tuproq
-
atmosfer
-
yog‘ochlar
-
-
Berilish maqsadiga ko‘ra pestitsidlarning turli ko‘rinishlari:
-
akrotsidlar
-
nemototsidlar
-
akaratsidlar
-
insektitsidlar
-
gerbitsidlar
-
defoliantlar
-
xomeotsidlar
-
minamitsidlar
-
fitonsidlar
-
geterotsidlar
-
Kimyoviy strukturasi buyicha pestitsidlarning shakllari:
-
karbamid
-
xromit
-
xlorlar
-
fosfor organik birikmalar
-
xlor organik birikmalar
-
qurg‘oshin organiklar
-
karbamatlar
-
geterotsikliklar
-
simob
-
perexromid
-
. FOSning asosiy ta’sirlari:
-
kam ta’sirligi
-
yuqori effektivligi
-
uchuvchi bo‘lishligi
-
kontakt ta’siri
-
xolinesterazalarni kamaytiradi
-
yuqori issiqlik ch-sh
-
namligi
-
kontakt ta’siri
-
tez parchlanishi
-
Dieta tuzayotganda inobatga olinadigan prinsiplar:
-
bo‘yni inobatga olish
-
irqni inobatga olish
-
sog‘lom va bemor odamdagi biokimyoviy xamda fiziologik qonuniyatlarini inobatga olish kerak
-
biologik moddalar va quvvatga bo‘lgan fiziologik extiyojni qondirish kerak
-
ovqatning organizmga maxalliy va umumiy ta’sirini inobatga olish
-
ovqatlanishni maxalliy, individual va kimyoviy tarkibini inobatga olish
-
ovqatlanishda avaylash, trenirovka metodlarini qo‘llash
-
vaznini inobatga olish
-
mushak sistemasini inobatga olish
-
konstitutsiyani inobatga olish
-
. Kanservalarning turlari:
-
mevali
-
kartoshkali
-
karamli
-
go‘shtli
-
baliqli
-
sabzavotli
-
olmali
-
sutli
-
dudlangan
-
tuzlangan
-
Sutning turlari:
-
muzli
-
ishqorli
-
kislotali
-
normallashtirilgan
-
gomogenlashtirilgan
-
ionitli
-
vitaminli
-
oqsilli
-
tuzli
-
Sut orkali yuqadigan kasalliklar:
-
gripp
-
OITS
-
gijja
-
sil
-
oqsim
-
ichak infksiyalari
-
mastit
-
brutsellez
-
gepatit
-
paragripp
-
Sutdagi begona qo‘shimchalarni ko‘rsating:
-
tuproq
-
tosh
-
go‘sht
-
xashak
-
go‘ng
-
jun.
-
kon
-
yiring
-
qum
-
yog‘
-
Go‘shtning turlari:
-
tipratikan
-
toshbaqa
-
ilon
-
mol
-
chuchqa
-
quyon
-
parranda
-
quy
-
qisqichbaqa
-
Paranda gushti turlari:
-
kuyon gushti
-
ot gushti
-
buzok gushti
-
tovuk gushti
-
kurka gushti
-
urdak gushti
-
goz gushti
-
yovvoyi parrandalar gushti
-
kaptar gushti
-
kuy gushti
-
Gusht maxsulotlari turlari :
-
smetana
-
ryajenka
-
sabzovatli konservalar
-
kolbasa maxsulotlari
-
konservalar
-
muzlatilgan yarim tayyor maxsulotlar
-
pazandachilik maxsulotlari
-
aralash maxsulotlar ( gusht -usimlikdan iborat)
-
tvorog
-
. Sariyogning sanitar- gigienik kursatkichlari:
-
kislotaligi - 5 S ketstorfer buyicha
-
erish xarorati – 15- 25 S
-
sovunlanish soni – 281- 300
-
namlik -16 % dan oshmasligi
-
yog – 81 – 83 %
-
kislotaligi - 3 S ketstorfer buyicha
-
erish xarorati – 28- 35 S
-
sovunlanish soni – 218- 240
-
namligi – 26 % dan oshmasligi
-
yog- 75-78 %
-
Margarinning sanitar gigienik kursatkichlari:
-
osh tuzi – 5,2 %
-
kislotaligi 2,5-3
-
erish xarorati – 10-15 S
-
namligi – 16 % dan kup emas
-
yogliligi – 82- 82,5 %
-
osh tuzi – 1,2 % dan kup emas
-
kislotalingi- 1,5 dan kup emas
-
erish xarorati- 28-36 S
-
namligi – 25-30 %
-
yogliligi – 72-73 %
-
Usimlik yogining kislotaligini aniklash ketma- ketligi:
-
2-3 tomchi yod tomiziladi
-
10 tomchi oltingugurt kislotasi kushiladi
-
ishkoriylikni xisoblaniladi
-
yogdan 5 gr tortib olish
-
2-3 tomchi fenolftalin kushish
-
10 ml suv kushish
-
0,1 n ishkor bilan titrlash
-
kislotalikni xisoblash
-
maxsulotdan 10-15 gr olinadi
-
10 ml sulfat kislota kushiladi
-
Engillashtirilgan parxezning kurinishlari:
-
kovrilgan makaronli
-
kiymali
-
shokoladli
-
choyli parxez
-
guruch- kompotli parxez
-
olmali parxez
-
tarvuzli parxez
-
kartoshkali parxnez
-
gushtli
-
tuxumli
-
Zararli omillarning ta’sirini kamaytirish maksadida foydalaniladigan aminokislotalar:
-
glutamin
-
adinin
-
guanin
-
sistin
-
metionin
-
tirozin
-
fenilalanin
-
triptofan
-
leysin
-
valin
-
. Salmonellyozning klinik belgilari:
-
korinda ogrik
-
nafas olishni kiyinlashishi
-
past xarorat
-
ich ketishi
-
bad buy axlat
-
tenizm
-
kaltirash
-
yukori xarorat
-
ich kotishi
-
yutal
-
Kolbasa maxsulotlarining organoleptik kursatkichlari:
baton kobigining xolati
kobik rangi va butunligi
kiymaning zichligi va konsistensiyasi
kiymaning rangi va jipsligi
yogning rangi va zichligi, kiymaning xidi
kislotaligi
yog‘liligi
go‘shni miqdori
kislotaligi va rangi
namligi
-
Gushtni bakterioskopik tekshirish ketma- ketligi:
-
kislota bilan ishlov berish
-
ishkor bilan ishlov berish
-
kumush nitrat bilan buyash
-
surtma olish
-
gramm usulida buyash
-
suv bilan yuvish
-
spirt bilan ishlov berish
-
karbolli fuksin bilan buyash
-
gensian binafshada buyash
-
buri- gins usulida buyash
-
Okilona ovkatlanish tushunchasini uz ichiga olgan asosiy tarkibiy kismlar:
-
moddalar palmashinuvining pasayishi
-
minimal energitik kiymat
-
tez tolikish
-
fiziologik extiyojni kondirish
-
energetik kiymatni kondirish
-
plastik vazifalarni ta’minlash
-
ichki gomeostazning bir xilligini ta’minlash
-
ishlashlash kobiliyatini oshirish
-
ishlash kobiliyatini pasaytirish
-
kon xosil bulishining buzilishlari
-
Keyingi kunga koldirilishi takiklanadigan ovkat turlari:
-
non maxsulotlari
-
sardelkalar
-
tabaka
-
salat
-
vinegret
-
pashtet
-
dirildok ( xolodes)
-
gusht va tvorogli kuymoklar
-
konserva
-
kolbasa
-
. Semizlikning darajalari:
-
3 - gurrux me’yoriy tulalik, urtacha kursatkichdan chetga chikmagan ±Ђ
-
4- gurux ortikcha tulalik, urtacha kursatkichdan 1 Ђ dan 2 Ђ gacha oshgan
-
5- gurux utayu kori tulalik, urtacha kursatkichdan 5 Ђ dan oshgan
-
1- gurrux me’yoriy tulalik, urtacha kursatkichdan chetga chikmagan ±Ђ
-
2- gurux ortikcha tulalik, urtacha kursatkichdan 1 Ђ dan 2 Ђ gacha oshgan
-
3- gurux yukori tulalik, urtacha kursatkichdan 2 Ђ dan kup oshgan
-
4- gurux past tulalik , urtacha kursatkichdan 1 Ђ dan 2 Ђ gacha kamaygan
-
5- gurux past ( ozginlik alomatlari ) tulalik , urtacha kursatkichdan 2 Ђ dan kup kamaygan
-
1- gurux yukori tulalik, urtacha kursatkichdan 2 Ђ dan kup oshgan
-
2- gurux past tulalik , urtacha kursatkichdan 1 Ђ dan 2 Ђ gacha kamaygan
-
. Xronometraj jadvali orkali asosiy almashinuvni aniklash uchun kursatkichlar:
-
jismoniy faoliyati
-
teri yog katlamlari
-
yashash sharoiti
-
buyi
-
jinsi
-
yoshi
-
tana ogirligi
-
yoshi va jinsi
-
mexnat faoliyati
-
akliy faoliyati
-
. Kaysi xujjatlar asos buluvchi konuniy xujjat xisoblanadi:
O‘zb.R konstitutsiyasi
“ Davlat sanitariya nazorati tugrisida “ gi konun
mexnat kodeksi
“ fuqarolar sog‘lig‘ini saqlash to‘g‘risida”gi qonun ( 1996)
oziq – ovqat mahsulotlari va havfsizligi to‘g‘risidagi O‘zb. Res. Qonuni
SanPin lar
QMQ
Uslublar
Farmoishlar
Jsn
-
. Sifatiga qarab mahsulotlar quyidagi toifalarga bo‘linadi:
-
soxtalashtirilgan
-
o‘ta sifatsiz
-
oliy sifatli
-
yaroqli
-
shartli yaroqli
-
ozuqaviy qiymati past bo‘lgan maxsulotlar
-
falsifikatsiyalangan maxsulotlar
-
yaroqsiz mahsulotlar
-
juda yaroqsiz
-
kam yaroqli
-
. Sanitar – tekshirish o‘tkazish bosqichlari:
-
3- bosqich qadoqlangan maxsulotni ochish
-
4- bosqich oziq – ovqat maxsulotlarini organoleptik ko‘rsatkichlarini tekshirish
-
5- bosqich maxsulotni saqlash joyida tekshirish
-
1- bosqich tayyorlovchi bosqich
-
2- bosqich xujjatlar b-n tanishish bosqichi
-
3- bosqich maxsulotni saqlash joyida tekshirish bosqichi
-
4- bosqich qadoqlangan maxsulotni ochish bosqichi
-
5- bosqich oziq – ovqat maxsulotlarini organoleptik ko‘rsatkichlarini tekshirish bosqichi
-
1- bosqich xujjatlar b-n tanishish
-
2- bosqich tayyorlovchi
-
. Kolbasa mahsulotlarining fizik- kimyoviy ko‘rsatkichlari:
-
shakli
-
kislotaligi
-
ishqoriyligi
-
namligi
-
osh tuzi miqdori
-
nitritlar miqdori
-
kraxmalga sifat reaksiyasi
-
namligi darajasi va nitritlar miqdori
-
ta’mi
-
xidi
-
Kuyidagi qaysi go‘sht mahsulotlari parranda go‘shti xisoblanmaydi:
-
urdak
-
g‘oz
-
yovvoyi parranda go‘shti
-
mol go‘shti
-
cho‘chqa go‘shti
-
ot go‘shti
-
quyon go‘shti
-
qo‘y go‘shti
-
tovuq
-
kurka
-
Balli tizimda go‘shtning sifatiga baho berish ko‘rsatkichlari:
-
shurva reaksiyasi mis sulfatiga –8 ball
-
aminoammikli azot miqdoriga- 3 ball
-
bakterioskopik- 5 ball
-
organoleptik ko‘rsatkichlar- 13 ball
-
uchuvchan yog‘ kislotasiga – 4 ball
-
shurva reaksiyasi mis sulfatiga – 4 ball
-
aminoammikli azot miqdoriga – 2 ball
-
bakterioskopik- 2 ball
-
organoleptik ko‘rsatkichlar- 15 ball
-
uchuvchan yog‘ kislotasiga – 8 ball
-
. Mis sulfat reaksiyasi uchun kerak bo‘ladigan ingridientlar:
-
petri kosachasi
-
3 % li sulfat kislota
-
1 n li mis sulfat
-
20 gr go‘sht
-
60 ml distillangan suv
-
probirka
-
5 % li mis sulfat eritmasi
-
filtr qog‘oz
-
20 gr sut
-
60 ml natriy ishqori
-
Sutga ishlov berish turlari:
-
yondirish
-
distillash
-
ilitish
-
uzoq muddatli pasterlash
-
qisqa muddatli pasterlash
-
bir pog‘anali sterillash
-
ikki pog‘anali sterillash
-
bug‘ bilan ishlov berish
-
qaynatish
-
kuydirish
-
. Hayvon yog‘lariga kiradi:
-
makkajo‘hori yog‘i
-
soya yog‘i
-
xantal ( gorchitsa) yog‘i
-
sariyog‘
-
mol yog‘i
-
cho‘chqa yog‘i
-
qo‘y yog‘i
-
eritilgan sariyog‘
-
kungaboqar yog‘i
-
paxta yog‘i
-
. O‘simlik yog‘lariga kiradi:
-
cho‘chqa yog‘i
-
qo‘y yog‘i
-
eritilgan sariyog‘
-
kungaboqar yog‘i
-
paxta yog‘i
-
makkajo‘hori yog‘i
-
soya yog‘i
-
xantal ( gorchitsa) yog‘i
-
sariyog‘
-
mol yog‘i
-
. Sanitar tekshiruv dalolatnomasi tuzish uchun zarur sanitar- gigienik va epidemiologik tadbirlar:
-
nima maqsadda olinadi
-
kaerdan olinadi
-
nima maqsadda olinadi
-
pasport qismi
-
konstativ qism
-
xulosa qism
-
tavsiyalar
-
sanitar- gigienik va epidemiologik tadbirlar
-
maxsulot nomi
-
namuna olish vaqti
-
Quyidagi go‘shtlar sotilmaydi:
-
xidsiz
-
ta’mi uzgarmagan
-
rangi tiniq
-
qon laxtasi bo‘lsa
-
usti muz bulsa
-
xidlangan bo‘lsa
-
rangi o‘zgargan bo‘lsa
-
mog‘or boskan bo‘lsa
-
yangi
-
ustki qavati ozgina shilimshiqli
-
YUqish manbasi to‘g‘ri ko‘rsatilgan gelmentlar:
-
koramol tenioz
-
baliq tenioz
-
ko‘kat trixinellioz
-
baliq- difillobotrioz
-
cho‘chqa go‘shtidan – tenioz
-
qoramol go‘shtidan trixinellioz
-
baliq – opistorxoz
-
ko‘katlardan- askaridoz
-
baliq askaridoz
-
cho‘chqa opistorxoz
-
100 gr kolbasa tarkibini ko‘rsating:
-
xolesterin 2
-
tuz 30
-
suv 5
-
24.6 gr yog‘
-
53 mg xolesteren
-
13.3 gr oqsil
-
2.5 gr tuz
-
3-5 mg foiz nitritlar
-
yog 10
-
oqsil 5
-
. Xayvon yoglariga kirmaydi:
-
chuchqa
-
sigir
-
sariyog
-
paxta yog‘i
-
kungaboqar yog‘i
-
zig‘ir yog‘i
-
kunjut yog‘i
-
soya yog‘i
-
mol
-
ko‘y
-
. Konserva maxsulotlarining tasnifi:
-
yog‘siz
-
jelesimon
-
sousli
-
oziq maxsulotlaring turiga qarab
-
maxsulotga ishlov berilishiga qarab
-
tarkibiga ko‘ra
-
termik ishlov berilishiga berilishiga qarab
-
iste’mol qilinishiga qarab
-
tomatli
-
qaynatilgan
-
Kelib chiqishiga ko‘ra bombajlarning turlari:
-
ijtimoiy
-
ijtimoiy- iqtisodiy
-
iqtisodiy
-
fizik
-
kimyoviy
-
mikrobiologik
-
fizik- kimyoviy
-
biologik
-
mexanik
-
shikastlanish
-
Kimyoviy tarkibiga ko‘ra mineral suvlar :
-
xromli
-
marganetsli
-
mishyakli
-
oltingugurtli
-
bromli
-
temirli
-
yodli
-
karbonat angidridli
-
qurg‘oshinli
-
radiyli
-
Mineral suvlar turlari:
-
issiq 20-30 S
-
giperterminal 30 dan yuqori
-
juda sovuq 5 S
-
sovuq ( 20 S gacha)
-
iliq subterminal ( 20- 37 S)
-
issiq terminal ( 37-42 S)
-
giperterminal ( 42 S dan yuqori)
-
sovuq ( 20 S) va iliq ( 20-37 S)
-
sovuq 10 S
-
iliq 10-20 S
-
YAxna ichimliklarning organoleptik ko‘rsatkichlari:
-
gazlashtirilganligi
-
minenrallashtirilganligi
-
zichligi
-
tashqi ko‘rinishi
-
rangi
-
ta’mi
-
xidi
-
begona cho‘kmalar bor yoki yo‘qligi
-
ishqoriyligi
-
kislotaligi
-
YAxna ichimliklvrni gigienik tekshirishda asosiy ko‘rsatkichlar:
-
sporalar yo‘qligi
-
achigan mazaning xosil bo‘lishi
-
minerallar darajasi
-
organaleptik xususiyatlari
-
zichligi
-
kislotaligi
-
SO2 miqdori
-
sun’iy qo‘shimchalar yo‘qligi
-
loyqalanishi
-
gazlashtirilganligi
-
. Jixozlar va idish tovoqlar ishlab chiqarish uchun qo‘llaniladigan materiallarda kimyoviy moddalar miqdori:
-
5.5 % mis
-
0.25% margimush
-
6.3 % nikel
-
qurg‘oshin -0.15%
-
rux – 0.3 %
-
mis – 3.5%
-
margimush- 0.015 %
-
rux- 0.3 va mis 3.5 % dan oshmasligi kerak
-
0.3 % qo‘rg‘oshin
-
0.6 % rux
-
Plastmassalardan tayyorlangan idishlar amaliyotga tadbiq etilishidan oldin qanday gienik tekshiruvlardan o‘tkaziladi:
-
imunoferment analiz
-
biokimyoviy
-
parazitologik
-
organoleptik
-
sanitar- kimyoviy
-
toksikologik
-
embrio- toksik
-
blastomogen
-
bakteriologik
-
virusologik
-
Bankali konservalarni turlari:
-
kombinirlangan
-
qiymalangan
-
mevali
-
go‘shtli
-
sabzavotli
-
sutli
-
Baliqli
-
go‘sht- sabzavotli
-
quritilgan
-
dudlangan
-
AQSHda parxezli qo‘llanmaning punktlari:
-
ratsionda yog‘ kislotalarini chegaralash
-
organizmni o‘rtacha sog‘lom. og‘irligini saqlash
-
tuz va shakarni chegaralash sabzovot va mevalarni ko‘paytirish
-
taomnomada har - xil ovqatlarni borligi taqsimlash
-
ratsionda to‘yingan yog‘ kislotalarini yog‘larni xolesterolni chegaralash
-
ichkilikni juda kam darajada ite’mol qilishni tashkil etilganligi
-
ratsionda xolesterolni chegaralash
-
sabzovot va mevalarni ko‘paytirish
-
tuzni chegaralash
-
shakarni chegaralash
-
Paranda gushti turlari:
-
kuyon gushti
-
ot gushti
-
buzok gushti
-
tovuk gushti
-
kurka gushti
-
urdak gushti
-
goz gushti
-
yovvoyi parrandalar gushti
-
kaptar gushti
-
kuy gushti
-
Non tarkibidagi mineral elementlar:
-
yod
-
berilliy
-
radiy
-
kalsiy
-
magniy
-
fosfor
-
natriy
-
kaliy
-
brom
-
xrom
-
Termogrammada ifodalangan ko‘rsatgichlar:
-
maxsulotning xajmi
-
oy
-
pasterlash temperaturasi
-
apparatchining F.I.SH
-
pasterizator nomeri
-
sana
-
maxsulot nomi
-
pasterizatsiya boshlangan va tugagan vaqti
-
apparatning yoshi
-
pasterizatorning shifri
-
Ratsional ovqatlanish tushunchasiga kiruvchi komponentlar:
-
aralash ovqatlanish
-
mutanosib ovqatlanish
-
ichki ovqatlanish
-
fiziologik talablarni qondirish
-
gomeostazni mutanosibligini ta’minlash
-
ovqatlanishni to‘g‘ri tashkil qilish
-
ish qobilyatini to‘g‘ri tashkil qilishni ta’minlash
-
plastik vazifalarni ta’minlash
-
tashqi ovqatlanish
-
Sutning turlari:
-
muzli
-
ishqorli
-
kislotali
-
normallashtirilgan
-
gomogenlashtirilgan
-
ionitli
-
vitaminli
-
oqsilli
-
tuzli
-
Zararli omillarning ta’sirini kamaytirish maksadida foydalaniladigan aminokislotalar:
-
glutamin
-
adinin
-
guanin
-
sistin
-
metionin
-
tirozin
-
fenilalanin
-
triptofan
-
leysin
-
valin
-
Sanitar – tekshirish o‘tkazish bosqichlari:
-
5- bosqich oziq – ovqat maxsulotlarini organoleptik ko‘rsatkichlarini tekshirish bosqichi
-
1- bosqich xujjatlar b-n tanishish
-
2- bosqich tayyorlovchi
-
3- bosqich qadoqlangan maxsulotni ochish
-
4- bosqich oziq – ovqat maxsulotlarini organoleptik ko‘rsatkichlarini tekshirish
-
5- bosqich maxsulotni saqlash joyida tekshirish
-
1- bosqich tayyorlovchi bosqich
-
2- bosqich xujjatlar b-n tanishish bosqichi
-
3- bosqich maxsulotni saqlash joyida tekshirish bosqichi
-
4- bosqich qadoqlangan maxsulotni ochish bosqichi
-
YUqish manbasi to‘g‘ri ko‘rsatilgan gelmentlar:
-
koramol- tenioz
-
baliq- tenioz
-
ko‘kat- trixinellioz
-
baliq- difillobotrioz
-
cho‘chqa go‘shtidan – tenioz
-
qoramol go‘shtidan trixinellioz
-
baliq – opistorxoz
-
ko‘katlardan- askaridoz
-
baliq- askaridoz
-
cho‘chqa- opistorxoz
Do'stlaringiz bilan baham: |