Laboratoriya ishi №6 To‘rtinchi analitik gurux kationlari. Gurux reagentining ta’siri. Ag+

Laboratoriya ishi № 6
To‘rtinchi analitik gurux kationlari. Gurux reagentining ta’siri. Ag⁺, Pb²⁺, Cu²⁺, ktionlariga xos-shaxsiy reaksiyalar. To‘rtinchi gurux kationlari aralashmasining tahlili.
IV –guruh kationlariga quyidagi metallarning kationlari kiradi: Ag⁺, Hg⁺, Pb²⁺, Cu²⁺, Hg²⁺, Cd²⁺, Bi³⁺. Bu kationlarning sulfidlari: Ag₂S, Hg₂S, PbS, CuS, HgS, CdS, Bi₂S₃ suvda va kislota eritmalarida erimaydi, konsentrlangan HNO₃ da eriydi. Bu guruh kationlariga umumiy reaktiv H₂S.
IV –guruh kationlari ikkita guruhchaga bo`linadi.
I – guruhchaga Ag<sup>+</sup>, Hg<sup>+</sup>, Pb<sup>2+</sup> ionlari kiradi, ularning xloridlari AgCl, HgCl, PbCl<sub>2</sub> suvda erimaydigan oq rangli cho`kmalardir. Shuning uchun kumush guruhchasiga alohida guruh reaktivi qilib HCl qo`llaniladi.
II –guruhcha mis guruhchasi deyiladi. Uning tarkibiga Cu<sup>2+</sup>, Hg<sup>2+</sup>, Cd<sup>2+</sup>, Bi<sup>3+</sup> kationlari kiradi. Bu kationlarning xloridlari CuCl<sub>2</sub>, HgCl<sub>2</sub>, CdCl<sub>2</sub>, BiCl<sub>3</sub> suvda eriydi. HCl ta`siri ostida IV – guruh kationlarini 2 ta guruhchaga bo`lish mumkin. Kumush guruhchasi cho`kadi, mis guruhchasi eritmada qoladi. Filtrlash natijasida ularni bir – biridan ajratiladi. Eritmada qolgan kationlarni cho`ktirish uchun H<sub>2</sub>S dan foydalaniladi.
To`rtinchi guruh kationlarining ayrim birikmalari muhim biologik xususiyatga ega. Ag⁺ ioni bakterisid, lyapis sifatida AgNO₃ tibbiyotda va veterinariyada qo`llaniladi.
Simob metallining bug`lari va Hg²⁺ ning tuzlari zaharli, asab tizimini zaharlaydi. HgCl₂ sulema sabzavot urug`larine zamburug` va bakteriya sporalaridan saqlaydigan preparat. HgJ₂ teri kasalliklarini davolashda dorivor modda sifatida ishlatiladi. Simob(I) xlorid Hg₂Cl₂ zaharsiz, vaterinariyada surgi dorisidir.
Qorg`oshin metalli va uning barcha tuzlari zaharli.
Vismutning Bi<sub>2</sub>O<sub>2</sub>(OH)NO<sub>3</sub> tuzi me`daning ayrim kasalliklarida antiseptik va yarani tuzatadigan dorilar tarkibiga kiradi.
Mis birikmalari ham zaharli, shu sababli mis idishlar qalay bilan qoplanadi. CuSO₄ veterinariyada antigelment preparati, o`simliklardagi zamburug`li (bug`doydagi qorakuya) kasalliklarga qarshi kurashda qo`llaniladi. Cu²⁺ ioni mikroelement holida o`simliklar uchun juda zarur, u uglevodlar almashinuviga ta`sir ko`rsatadi, o`simliklarni zamburug` kasalliklariga chidamliligini oshiradi. Tuproq tarkibida mis ionlari miqdorini kamayishi ekin hosildorligini kamayishiga olib keladi. Ozuqa tarkibida Cu<sup>2+</sup> ionlarini etishmasligi hayvonlarda kasalliklarni ko`payishiga sabab bo`ladi.