Axoli iste’moli tugrisida tavsiflovchi ma’lumotlar Reja

Axoli iste’moli tugrisida tavsiflovchi ma’lumotlar
Reja:

1. 
   Axoli iste’moli tugrisida tavsiflovchi ma’lumotlar iborasi.
   
2. 
   Ma’lumotlar turlari.
   
3. 
   Prognozlovchi ma’lumotlar va uning kullanilishi.
   

Axoli iste’moli tugrisida tavsiflovchi ma’lumotlar iborasi

Ma’lumotlar tugrisida zamonaviy ilm maxsus iboralar bilan ish yuritadi, ular uz ichiga aynan shu ilm va butun ma’lumotni tavsiflovchi maxsus tushunchalarni oladi. Bu tushunchalar universal xarakterga ega, shu ma’noda ular xar kanday konkret ma’lumotga nisbatan, kullanilishi mumkin. Ammo, bu tushunchalarni konkret ilmiy tadkikotning xar bir soxasida kullash (shu katorda axolini iste’molini analiz kilishda) aloxida spetsifikaga ega, ularni kandaydir konkret ilm soxasida ma’lumotlarni tadkikot kilishda u yoki bu umumiste’mol informatika terminlari bilan ish olib borishda nazarda tutilishi lozim. Kuyida biz bu spetsifikani aks etidirishga xarakat kilamiz. Axolini iste’mol tugrisida, ma’lumotni tavsiflovchi, tushincha va iboralar majmuini, bir necha guruxlarga ajratish mumkin:

1. 
   Ma’lumotlar tavsiflarini asosiy ochuvchi umumiy tushincha;
   
2. 
   Axolini iste’moli tugrisida ma’lumotlarni aloxida turlarini aks ettiruvchi spetsifik tushincha.
   
3. 
   Ma’lumotlarni sifatini tavsiflovchi, xususiy tushunchalar.
   

Kuyida yukorida aytilgan axoli iste’moli tugrisida ma’lumotlar guruxlarining xar biriga kiruvchi aloxida tushinchalar tavsifi beriladi.

Jumladan, umumiy tushinchalar guruxida axoli iste’molini prognozlash va analiz kilish uchun ma’lumotlar bazasi, ma’lumotlar kengligi, ma’lumotlar banki va x.k. larni kiritish mumkin. Iste’molni porgnozlash va analiz kilish uchun ma’lumotlar bazasi deb, bu maksadlar uchun kullaniladigan statistik ma’lumotlarni majmuini tushinishimiz mumkin.

Ma’lumotlar bazasi – umuman ma’lumotlarni tavsiflash uchun kullaniladigan keng va umumiy tushincha. U iste’mol tugrisida statistik ma’lumotlarni kandaydir tizimlashtirilmagan tavsifi sifatida chikadi va uni butunlay turlarga ajratmasdan prognozlash va analiz kilish uchun statistik ma’lumotlarni ochib beradi. Ma’lumotlar bazasini yanada konkret tavsifi uchun, ma’lumotlar manbaini,ma’lumotlar kengligi,ma’lumotlar banki singari tushinchalar kiritilishi mumkin. Bu tushinchalarning xammasi ma’lumotlar tugrisida zamonaviy ilmda ishaltilishi mumkin. Ammo, iste’molni prognozlash va analiz kilishni ma’lumot bilan ta’minlash muammolarini tadkikot kilishda bu tushinchalar ilmiy izlanishning konkret soxasida spetsifikasina aks etiruvchi spetsifik ma’noga ega buladi. Jumladan, ma’lumotlar manbai deganda statistik xisob-kitobning konkret shakli va tanlov tadkikot materiallari axoli iste’molini prognozlash va analiz kilish uchun zarur statistik ma’lumotlarni uz ichiga oluvchi materiallar tushuniladi. Ma’lumotlar manbai prognoz kilinadigan xodisani (bu xolatda axoli iste’moli) tavsiflovchi ma’lumotlarni, shuningdek ularga ta’sir kiluvchi faktorlar (masalan axoli pul daromadlari, tovarlarni chakana narxlari va xok.larni) uz ichiga oladi.