Axmеdova m. A. umumiy muxarrirligi ostida


Terrorizmning  mohiyatini  anglash  uchun  odatda  3ta  uning



Download 2,69 Mb.
Pdf ko'rish
bet262/290
Sana30.12.2021
Hajmi2,69 Mb.
#94908
1   ...   258   259   260   261   262   263   264   265   ...   290
Bog'liq
falsafa

 Terrorizmning  mohiyatini  anglash  uchun  odatda  3ta  uning  asosiy  tomonlariga  e'tibor 
qaratiladi:  harbiy,  jinoiy  va  siyosiy.  Harbiy  muammo  sifatida  terrorizm  qurolli 
harakatlarningg  alohida,  spetsifik  turi  sifatida  ko‘riladi  va  «past  (sust)  intensivli  qurolli 
to‘qnashuv» tarzida belgilanadi. 
Jinoiy  muammo  sifatida  terrorizm  alohida  xavfli  qattiq  jinoyat  turidir.  Nihoyat,  uchinchi 
pozitsiyada  terrorizm  siyosiy  kurash  sifatida  ko‘riladi,  qaysiki  ma'lum  bir  tuzumlarga  yoki 


davlat  hokimiyatining  aniq,  u  yoki  bu  harakatlariga  qarshi  ijtimoiy-siyosiy  norozilik  asosida 
shakllanadi. 
 Siyosiy  terrorizm  –  siyosiy  tizimning  yo‘nalishini  o‘zgartirishga  har  qanaqa  terroristik 
harakatdir. Bunda siyosiy terrorizmning haqiqiy ko‘rinishlari davlat rahbarlarining o‘ldirilishi 
hisoblanadi: Djon Kennedi (1963 yil), Anvar Sadat (1981 yil), Indira Gandi (1984 yil), Radjiv 
Gandi (1986 yil) va h. 
Ijtimoiy  terrorizm.  Ijtimoiy  terrorizm  chuqur  ijtimoiy-siyosiy  ziddiyatlar  asosida 
shakllanadi.  U  2  asosiy  shaklda  namoyon  bo‘ladi:  chap  (so‘l)  terrorizm  («revolyusion», 
«qizil»)  va  o‘ng  (reaksion,  konservativ)  terrorizm  (kontrrevolyusion,  fashistik  oqim,  «qora» 
yoki  «jigar  rang»).  Chap  terroristlar  ultrarevolyusion  nazariyaga  asoslanadilar  (anarxizm, 
trotskizm, maoizm va h.) va odatda hukmron tuzum bilan bog‘liq shaxslarni, ya'ni yirik davlat 
arboblari,  qurolli  va  huquq-tartibot  tashkilotlarining  hamda  davlat  havfsizligining  hukmron 
partiyalarining  xizmatchilari  va  hokazolarni  o‘zlariga  yo‘qotishni  asosiy  maqsad  qilib 
qo‘yadilar.  Chap  oqimning  tipik  ko‘rinishi»:  chor  Rossiyasining  eser  va  anarxistlari,  «Qizil 
brigada» (Italiya), Lotin Amerikadagi bir qator harakatlar («Sendero luminoso» va h.). O‘ng 
terrorizm  odatda  hukmron  tuzumning  radikal  himoya  usullari  bilan,  yach'ni  o‘ng,  liberal, 
demokratik ruhda bo‘lgan siyosiy arboblarning o‘ldirilishi bilan bog‘liq. O‘ng oqimning tipik 
ko‘rinishi:  chor  Rossiyasining  qoraguruhchilari,  neofashistlar,  AQShdagi  Ku-Kluks-Klan, 
Lotin Amerikadagi «o‘lim eskadroni» va h. 
Etnik  terrorizm.  Etnik  terrorizm  radikal  guruhlarning  faoliyati  bilan  bog‘liq  bo‘lib,  etnik 
mayda  millatlar vakillaridan iborat. U o‘ziga xos muammolarni yechishga qaratilgan bo‘lib, 
bir necha shaklda namoyon bo‘ladi: 
Etnoseparatistik  terrorizm  –  avtonomiyani  kengayishiga,  suverenitetni  himoya  qilishga 
yoki  etnik  mayda  millatlar  istiqomat  qiluvchi  hududlarga  to‘la  mustaqillikni  berishga 
kurashayotgan  guruhlar  tomonidan  amalga  oshirilladi.  Bularga:  ETA  (bask  terroristik 
tashkiloti),  IRA  (Irlandiya  respublika  armiyasi),  KMOF  (Korsikaning  milliy  ozodlik  fronti), 
AMAA (Armanistonnning maxfiy arman armiyasi), ShTMRF (Sharqiy Turkistonning milliy-
revolyusion fronti), KIP (Kurd ishchi partiyasi) va h. 
Milliy-ozodlik  terrorizmi  –  bosib  olingan  va  kolonial  davlatlar  xalqlarining  agressor  va 
metropoliya  davlatlari  namoyondalariga  qarshi  amalga  oshiriladi.  U  davlat  suverenitetini 
tiklashni  o‘z  oldiga  maqsad  qilib  qo‘ygan.  Terroristlarning  asosiy  nishonlari  yuqori 
pog‘onadagi  amaldorlar  va  zobitlar  (ofitserlar)  hisoblanadi.  Masalan,  SSSR  partizan  va 
maxfiy  tashkilot  a'zolarining  terroristik  aktlari  va  II  jahon  urushi  davridagi  yevropaning 
fashistlarga  qarshi  olib  borilgan  terroristik  aktlari  (R.Geydrixning  Chexiyada,  gaulyaytor 
Kubening  Ukrainada  va  gaulyaytor  Koxaning  Belorussiyada  o‘ldirilishi  va  h.),  Aljir, 
Hindixitoy davlatlarida antikolonial kurash va h. 

Download 2,69 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   258   259   260   261   262   263   264   265   ...   290




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish